Anciens
AIRS POPULAIRES
DE
MONTPELLIER
ET DU
LANGUEDOC
Prix: Vingt Centimes
MONTPELLIER
IMPRIMERIE ET LITHOGRAPHIE DURAND FRERES
Rue des Etuves, 16
1899
NOTICE
sur les Anciens Airs Populaires
DE MONTPELLIER
ET DU LANGUEDOC
Le sujet du chant de l'Escriveta semble avoir pour base l'invasion des Sarrasins en Provence, car il fourmille de details sur la descente des navires arabes le long des côtes méditerranéennes de la France.
Ma mia, n'est autre que l'air de Gaston Fébus, retourné et complété par Charles Gros, en 1891 ; si l'air lui-même est de provenance pyrénéenne, la poésie populaire de notre ville ne l'a pas moins adopté d'assez bonne heure.
On ne connait ni l'origine de l'Ombra dau bouscage ni l'époque de sa composition. Cette gracieuse cantilène est cependant aussi courante en Languedoc que lo Rei n'a'na fonteta, l'Escriveta, et Ma mia.
A l'ombra dau boscatge
A l'ombra dau boscatge
Vene d'ausir l'autbòi;
Los bergèrs dau vilatge
S'amusaràn tot uòi.
E ieu, tota soleta,
En gardant mos motons,
Ras d'una font clareta,
Exprime mas dolors.
Mon Dieu,quand m'ensovene
Dau doç temps qu'aiî passat,
Pode pas me deténer
De plorar mon ingrat.
Tota la nuòch languisse
Ai pas pus de plesir
E talament sofrisse
Qu'aimariái mai morir!
III
Tène pas a la vida:
Mon bergèr m'a traït;
D'estre joina e polida,
De qu'aquò m'a servit ?
Abandonem, pecaire
Aqueste bèu sejorn;
Cerquem pas pus a plaire,
Renoncem à l'amor.
IV
Adieu, bosquet pesible,
Te reveirai pas pus
Mon còr, totjorn sensible,
Se sovendrà de tus
Adieu, charmanta erbeta
Adieussiatz anhelons
Me'n vau tota soleta
Plorar de rescondons.
Lo Rei n'a n'a fonteta
Lo rei n'a'na fonteta,
Ai! L'aiga ié vai.
Lo rei n'a'na fonteta.
Ai! L'aiga ié vai !
Lo rei n'a'na fonteta
Ai ! L'aiga ié vai !
II
Los pijons ié van beure,
Ai! ieu i'anarai, etc.
mon galant es caçaire,
Ai! - caçarà tot, etc.
Per tirar sus la lèbre,
Ai! tirèt sus ieu, etc,
III
« Ma mia, doça mia,
« Ai! - t'ai-ti fach mau ? etc.
« Ben pauc o ben pas gaire,
« Ai! ne'n morirai, etc,
« un poton sus ta boca,
« Ai, garirai, etc...
Ma Mia
Paroles de Ch. Gros
Aquelas montanhas
A l'acrin neblós
M'empachan de veire (bis)
Ma mia a l'uòlh doç
Se voliái me'n creire,
Chaca fes qu'es nuòch,
Pas que per la veire,
Passariái lo puòg,
E jot la ramilha
Dels aubres en flors,
Fariái a ma mia
Cent e cent potons
Ribièiras, aiganhas
E rius, secatz-vos
Baissatz-vos, montanhas,
Planas, auçatz-vos
Lises coma un veire,
Venetz, carrairons,
Que pògue lèu veire
Sos polits uolhons
S'au mens de ma mia
Entendiái lo cant;
Sa voetz que bresilha
De lòng de son camp,
lo torment qu'endura
Mon còr sofretós
E ma vida dura
Aurián sas doçors
Que la tremontana
A l'alen ferós,
Bufe tornar sana
Un moment o dos!
O silampa fòla,
Cigaus, passerons,
Fasetz un pauc mòla:
Es au rendetz-vos 1
Ara, còla lèsta,
Pinsards e verdons,
Anonçatz la fèsta
Dins los luònhs cantons
Dejot la ramilha
Dels aubres en flors,
Ai trobat ma mia,
Ma mia a l'uòlh doç!
Gramecís, montanhas,
Planas, carrairons
M'avètz laissat veire (bis)
Ma mia a l'uòlh doç!
L'Escriveta
Maridan l'Escriveta, - la flor de tot païs.
La maridan tant joina - que se sap pas vestir.
Son òme vai en guèrra - per la quitar grandir.
Lo dilun fai la nòça, - lo dimars partit.
Au bot de sèt annadas - se'n tornèt au païs.
« Pan Pan ! » pica la pòrta « Molhièr, veni dobrir. »
Sa maire se fai veire: - « Escriveta es p'aicí;
L'avèm mandada a l'aiga - a pas sachut venir
Los Mòros nos l'an presa, - los Mòros Sarrasins.
- « Onte l'an emmenada? » - « Cent lègas luònh d'aicí. »
- « Farai une barqueta, - tota emb de pergam fin,
E ieu l'anarai quèrre, - quand saupriái de morir
Restèt sèt ans sur l'aiga, - sans res veire venir.
Au bot de sèt annadas, - abordèt au païs,
Au païs dau rei mòro, dau Mòro Sarrasin,
Aquí trobèt de femnas sus lo bòrd dau camin :
- «de qu'es aquela torre - e lo castèl d'aquí? »
- «Es lo castèl dau Mòro - dau Mòro Sarrasin.»
- «Coma apèlan la dama - qu'an embarrat dedins? »
- « L'apèlan l'Escriveta, - la flor de son païs.»
- «Dins lo castèl dau Mòro - dau Mòro Sarrasin,
Coma es que se pòt faire - Per ié dintrar dedins? »
- «Vos cau vestir en forma - de paure Sarrasin
o demandar l'aumòrna - tot coma un pelerin. »
- « Fasetz l'aumòrna au paure - au nom de Jèsus-Crist. »
- «Chambrièira, fai l'aumòrna - au paure qu'es aquí»
- « Fai-la tus, Escriveta, - a los de ton païs »
«E quau ditz que pòt èstre - de gents de mon païs,
Que los aucèls que vòlon - pòdon pas ne'n venir,
Son que las girondèlas, - que van per tot païs? »
-«Digatz-me donc, ò dama, - volètz-ti ié venir
E quitar a de vèspre - lo païs sarrasin?»
«Met la toalha, serventa, - lo paure dinna aicí. »
Dau temps que son a taula, - l'Escriveta se ritz.
- « De qué risètz, ò dama, - e vos trufatz ansin ?
- « Es pas de vos que rise, car sètz lo mieu marit,
Mès si ben dau rei mòro - dau Mòro Sarrasin. »
Escalèron la torre - e prenguèron d'or fin.
Anèron dins l'estable, - onte èran los rossins;
El montèt sus lo roge, - l'Escriva sus lo gris.
Seguèron pas a l'aiga - que s'ausiguèt un crit:
- «Lo Mòro vai per òrta - lo Mòro' s per aicí ».
- «L'or jaune que m'empòrtas, - la mar fariá lusir;
Los chivals que m'emmenas, - la tèrra fan fremir
Sèt ans l'aviái noirida - de pan amai de vin
Sèt ans l'aviái vestida - de seda e de satin;
Sèt ans l'aviái gardada - per la donà' mon filh,
Mès se la podiái téner, - la fariái ben morir ! »
- « Se l'as sèt ans noirida - de pan amai de vin
Se l'as sèt ans vestida - de seda e de satin
Se l'as sèt ans gardada - per la donà' ton filh,
Era la mieuna femna - e soi lo sieu marit. »
An maridat l'Escriva, - la flor de son païs!
Ajustam aicí un parelhat d'autres cançons tiradas de la Revue des langues Romanes (1874 pp 253 et seq.)
L'Amiga
(Reculida a Vendemian per A.Atger, version de M. Chauvet)
Ai se sabiás, mia, que t'aime
t'assetariás per un moment
aquí parlariám d'amoretas
antau passariám nòstre temps
- Cossí volètz que ieu m'assete
sabe ben pro que m'aimatz pas.
A dada pas entende dire
- mon bèl amic - que me quitatz...
- Encara ieu t'ai pas quitada
nimai te quitarai jamai
t'ai aimada tota ma vida
e t'aimarai tant que viurai
- Vòstre paire amai vòstra maire
ne vòlon pas que nos aimem
farem coma un calelh sens òli
que morís insensiblament...
- Quauque jorn ieu te vendrai veire
dont mens tus ié pensaràs pas
metràs la tèsta a la fenèstra
tot doçament me dobriràs.
Lo galant
(Reculida a Laveruna en 1870 version de A. Atger)
Onte tantòst, tus, siás anada
Corblú, morblú, Marion?
Onte tantòst, tus, siás anada?
Au jardin culir d'ensaladas
Grand Dieu, Grand Dieu, mon marit...
Au jardin culir d'ensaladas
De qu'es aquel que te parlava?
Corblú, morblú, Marion?
De qu'es aquel que te parlava?
Aquò's èra una de mas camaradas
Grand Dieu, Grand Dieu, mon marit...
Aquò's èra una de mas camaradas.
Las femnas pòrtan pas d'espasas
Corblú, morblú, Marion
Las femnas pòrtan pas d'espasas.
Aquò's èra sa filosa que penjava
Grand Dieu, Grand Dieu, mon marit..
Aquò's èra sa filosa que penjava.
Las femnas pòrtan pas culòtas
Corblú, morblú, Marion
Las femnas pòrtan pas culòtas.
Aquò's èra sa rauba retrossada
Grand Dieu, Grand Dieu, mon marit..
Aquò's èra sa rauba retrossada.
Las femnas pòrtan pas mostachas
Corblú, morblú, Marion
Las femnas pòrtan pas mostachas.
Aquò's èra una amora que l'aviá tacada
Grand Dieu, Grand Dieu, mon marit..
Aquò's èra una amora que l'aviá tacada.
Au mes de Mai i a pas d'amoras
Corblú, morblú, Marion
Au mes de Mai i a pas d'amoras.
Dins un pòt l'aviá conservada
Grand Dieu, Grand Dieu, mon marit..
Dins un pòt l'aviá conservada.
Tus, siás quauque femna rusada
Corblú, morblú, Marion
Tus, siás quauque femna rusada.
Jamai non la siái pas estada
Grand Dieu, Grand Dieu, mon marit..
Jamai non la siái pas estada.
Tus, te farai copar la tèsta
Corblú, morblú, Marion
Tus, te farai copar la tèsta.
E puòi de qué faràs dau rèsta
Grand Dieu, Grand Dieu, mon marit..
E puòi de qué faràs dau rèsta?
O 'scamparai per la fenèstra
Corblú, morblú, Marion
O 'scamparai per la fenèstra.
Los chins, los cats ne'n faràn fèsta
Grand Dieu, Grand Dieu, mon marit..
Los chins, los cats ne'n faràn fèsta.
Lo siti de JC Barret que dona d'autres tèxtes de cançons popularas montpelhieirencas!
Retorn a l'ensenhador de la literatura montpelhieirenca d'òc
Retorn a l'ensenhador de la literatura dau sègle XIX
Retorn a l'ensenhador generau