Loïs Amfós de Ròcaferrièr
(1844-1907)
"Lo Breviari d'amor (tròces)"
Aqueste flame libre de poësia, ont lo pur estil parnassian (a la fina poncha de la mòda dau temps, se miratz las datas!) es atraversat e coma tremudat per una extraordinària preséncia de la lenga occitana redescobèrta en prigondor (causa rara dins aquesta generacion) pareguèt pas jamai. Ne trobam de flòcs. De belòrias. Ensajarem de ne rebastir l'ensèms... Ròcaferrièr es pas solament l'erudit que nos faguèt redescobrir la lenga, es un dels pus grands poëtas occitans dau sègle XIX.
La Lòna
Un vèspre, au bòrd de
l'aiga, en l'escartada còla
caminàvem ensèms, l'arma cofla de gaug
de l'extatic amor qu'aiçabàs subre-mòla
diguent coma s'aviam los tres poders d'en naut.
"Se la tèrra e lo
cèl e sa capa estelada
en un jorn de malastre anavan s'avalir ;
se la vòlta de monts que nos torna, orrejada,
dins lo tomple dolent èra a s'aprigondir ;
per l'unica vertut dau
celèstre, en la jòia
d'un amor que jamai de la vida a fautat
dins l'assereniment arderós, dins la vòia
que nòstre èime a tots dos sarra en son unitat,
la fòrça auriam
benlèu de forviar las roïnas
complidas per la mòrt sus la fàcia dau mond,
e que pas qu'emb un mot sol, sens espras ni traïnas
ié rendre aquel trelutz qu'ara estant l'enrejonh".
Fònts claras, còla,
cèl que ges de nívol maca,
entendèretz los dichs d'aquel dialòg d'amor !
Sètz restats desempuòi sans escòrna e sans taca !
nautres qu'avèm chanjat desempuòi aquel jorn !
Nòstra jòia es passada
e mòrta n'es l'empèri ;
vòstre trelutz a vos renha sans escaborn
au mièg de vòstre cèl es ges de trebolèri,
de vòstre linde aigat res ternís la fonzor.
Nautres, nòstre dòl
creis, e jamai non s'aplanta.
nòstres frònts son clinats jot de còps infinits,
ela es dins un convent per vint ans, trenta, qranta !
ieu plore aquestes vèrs au pè d'un crucifís !
A de Clarens, 1876 (l'Armana prouvençau, 1877, p 88)
Los vèrses de las Cent Damas (sègle XVI)
Bèla, quand diriái
cent còps bèla
coma jaussemin blanc o ròsa muscadèla
tot lo sent clame dau jorn lòng
lo manne de la nuòch afrairada de sòm;
joina coma l'aiga
novèla
que vai perlant de plors lo camp e la pradèla,
davans créisser los de la fònt
o diriái pas jamai en parlament pro lòng;
E s'un còp cent barons
de poderosa estança,
cent damas de mema semblança
vos cridavan mercí sans ges de pausetat,
seriá pas mon cosin lo
grand rèi de la França,
l'ivèrn seriá'n printemps d'alegra festejança
e mon vèrs gardariá'n pauc de vòstra beutat!
LA de RF (lo Felibritge Latin, Tòm 4, 1893, p15)
Margarida
(a una nòvia d'Africa)
Pèrla au nis de la mar,
per un còl de regina
que vai amansiguent l'iracion e lo dòu
flor blanca dau Sent-Lop, qu'una man mistolina
còpa per saupre vite un destin que l'esmòu,
avètz trach vòstre rai
sus son frònt qu'embelina
lo rire de l'Abriu a son prumièr desgòu
e tèrra de crestian e mar de sarrasina
davans son pas de nòvia, an fach uniment nòu.
Mai que pèrla e que
flor, au jorn d'uòi sètz grasida
vos qu'en païs roman, de la plana Nomida
portatz maugrat l'ivèrn la tebesa michor;
e flor sus son pecol,
pèrla de mar complida,
aclinan sa beutat davans vos, ò polida,
ò mandaira de graça e calice d' amor!
LA de RF (lo Felibritge Latin, Tòm 4, 1893, p166)
Miquèla
Quand los òmes dau
Ciel, tropelada divina,
viran sas alas d'òr vèrs lo monde d'en bas
es ta man que los buta, ànjo de fièra mina
pòrta-espasa dau Crist, prince de sos combats!
Drucs coma pols de mar o
d'armariá maurina
son los fraires que Dieu te congrèa en tot latz
mès ges de libre encar ditz pas se, d'auregina (=origina)
parièira embé la tieuna as de sòrre aiçabàs
Per tus qu'as sus lo
frònt una trena estelada
e que, mesclant ton peu a las pus nauta aurada,
gardas lo ferniment dels celèstes embolhs,
sabe pas de quante astre
as fach la davalada
se siás filha d'orguena o de drac o de fada
mès sabe ben que uòi plorave a tos ginolhs!
LA de RF (lo Felibritge Latin, Tòm 4, 1893, p166)
Sonet trobat dins un vièlh libre montpelhieirenc
Sus mas labras d'enfant
las abelhas de Grèça
an pas jamai pausat lo mèu de la doçor;
jamai rèina de França, auta dama o princessa
sus mon frònt endormit vouguèt faire un poton;
lo cigne a pas cantat au
davant de ma brèça
quand ma maire i a mes lo filh de sa dolor;
jamai vièrja toscana en beutat senhoressa
de l'insondable cièl m'a mostrat l'esplendor;
Mès, pasmens, se
m'aimatz, se sètz pas mespresosa
dels vèrses que vos fau dedins la lenga blosa
que parlavan antan los rèis de crestiantat,
de mil ans i aurà pas,
dins Marselha o Tolosa
dama milhor que vos enlusernada, tosa,
trobaire mai que ieu celèbre e laudemat!
CLARENS (l'uòu de Pascas, N°1, 1881, p27-28)
L'ostau de Viviana
(allusion a la legenda celtica de Viviana e Merlin)
Quand vos auriái
lausada ensús de tot au monde
quand auriái pantaiat e parlat que de vos
quand, d'ausir vòstre nom, las gents, preses d'abonde
estimarián baujum mon desbòrd amorós.
Quand bastiriái per vos
un ostau mai que monde
a fenestretas d'òr, a teule lumenós
e me i embarrariatz coma Viva au peu blonde
embarrèt son amic, lo savi dels Bretons ;
Quand vòstre esclau
d'amor, ié seriái, ò polida
fadiat per la magiá de vòstra boca eissida
l'espaci d'ans que m'es sus la tèrra marcat,
en jòia, en drech
solaç, en grassa asserenida
en tot çò que fai l'ur e l'aflat de la vida
vos auriái pas rendut çò que m'avètz donat.
CLARENS (le Felibrige Latin t1, 1890, fasc 2 p 210)
Lo ròc de Carós
Lo braç acoidat au ròc de Carós
los uòlhs sus la mar ondadenca e blanca
gaitava la nau a velura franca,
a rema latina e barquièr crentós
de l'escuòlh ombrat per la nauta branca
de la figueirassa e sos sagatons (1)
Ò, barquièr cabord, d'ansin crénher l'aura
'mbé lo revolum d'aquela mar paura
de jorns de bonança e de siavetat!
Es que sabes pas que l'uòlh enfadat (2)
l'uòlh de ma polida a la cara saura (3),
es un sauvèr (4) grand d'esclavariá maura (5)
de desesperum e de tempestat?
(1) rejetons du figuier; (2) l'oeil de fée; (3) le blond visage; (5) esclavage
mauresque;
Armanac Montpelhieirenc per 1895, p 14
La pregària de la luna
Luna, bèla luna, -filhòla de Dieu,
vos que per la prima, - l'autona e l'estiu,
e l'ivèrn encara, - trasètz sus lo riu,
la plana e lo sèrre, - lo prat erbatgiu,
vòstre lum tan cande (1) , - tan prim (2) e subtiu,
coma un uòlh de vèrge - que se dòna a Dieu,
ausètz ma pregària, - dama (3) dau cièl grand,
fasètz que ma plana - siágue un camp fruchant,
que, sus gres (4) e sèrre, - trepe en meissonant
tosèla (5) e blat jaune, mai qu'un òr ispan (6)
e que la polida - dau visatge blanc
coma ala de ciune, - de ciune volant,
m'aime de plen èime - sa vida vidant!
(1) candide, blanc; (2) ténu, impalpable; (3) dans le sens de
"déesse"; (4) terre pierreuse; (5) blé sans barbe; vient
sans doute de "tosa", jeune fille; (6) espagnol;
Armanac Montpelhieirenc per 1895, p 37
l'ametlièr de la Cadola
Branca dametlièr florit sus ma pòrta,
se siás dau printemps lo messatge urós,
que me dure alòr tres ans, non pas dos,
sens espeliment d'ivèrn freginós,
branca d'ametlièr florit sus ma pòrta!
Branca d'ametlièr que centa mon frònt,
se siás tus l'amor, que siágue mon sòm
doç amai risent, tres cents ans, de lòng
d'aquesta cadola a l'aiga tan fòrta,
branca d'ametlièr florit sus ma pòrta!
branca d'ametlièr florit dons mon òrt,
se siás, tus, per ieu, l'amor que la mòrt
chapla en mens de temps qu'un vòu de gironda
mes a trompassar la sanha (1) prigonda,
florís sus mon frònt, mon èstre e mon òrt,
car lo dòu d'amor es san amai fòrt
per quau ne'n morís, emb sa labra monda (2)
de poton judiu (3) e mariatge tòrt (4)!
(1) marais, eau stagnante; (2) pure; (3) traître comme le baiser de judas;
(4) union illégitime, allusion aux mariages
contraints ou simulés qui n'étaient que trop fréquents au XVIe siècle.
Armanac Montpelhieirenc per 1895, p 37-38
Lo crincament de la ròda
Ròda de carriòt, ròda prima e ferrada,
qu'en mitan de la nuòch ausisse carrincar (1)
tus que trompassas aiga e montanhòla e prada,
m'aduses-ti'n (2) escrich d'aquela que s'agrada
a pagar de despièch (3) mon vèrs e son parlar;
ròda de carriòt, ròda prima e ferrada
qu'en mitan de la nuòch ausisse carrincar?
Mòlas (4) ara au davant de ma pòrta barrada,
messatgièira de bòna o de michanta part,
e còpa lo pedon (5) sa cançon començada,
dintre (6) lo remolin (7) dels sauses de l'aubrada (8)
espincha lo clarum que tòmba dau Lugar (9)
e còcha tornarmai tota son egatada (10)
messatgièira de bòna o de michanta part!
Tus que vas lòngamai, ròda de bòna astrada
vida gaujosa (11) e sema (12) en contunha, portar
als òmes de Lodèva e Clarmont e Cailar,
es pas per ieu, segur, que seguères forjada
e mon vèrs que te canta a pas fin de plorar!
(1) grincer; (2) m'apportes-tu; (3) mépris, dépit; (4) tu tournes plus
lentement; (5) le courrier interrompt; (6) au
travers; (7) l'agitation; (8) l'ensemble des arbres; (9) l'étoile du matin;
(10) tous ses chevaux; ( 11) joyeuse; (12)
tranquille
Armanac Montpelhieirenc per 1895, p 39-40
Lo grau de Latas la Piucèla
Mar linda, qu'as tengut lo còrps de ma polida,
volriái beure ton aiga en un sol gobelet,
e volriái, talament es cobesa (1) ma set
saupre qu'es pas jamai tarida
la mar qu'a uòi tengut lo còrps de ma polida.
Mar linda que ta gruma a potonat son còrps
siás mai que mai urosa e fièra e trionfarèla,
e ton aiga d'aquò serà joina e novèla
lo temps après que ieu serai vièlh amai mòrt,
mar linda que ta gruma a potonat son còrps
au grau de Latas la Piucèla!
(1) avide
Armanac Montpelhieirenc per 1895, p 39
Las nevanças (1) d'ivèrn
S'aqueste printemps podiá mai tornar
per vos rendre joina e fresca e polida
mai que Merlusina (2) o que Margarida,
la reina de França au valent parlar (3)
ié diriái : - "printemps, fai lèu despartida (4)
la reina de França au valent parlar
es bèucòp mens joina e fresca e polida
que la dama en quau vene de charrar!"
L'estiu a fugit; l'ivèrn a nevat
sus l'auton jasent (5) dins sa montanhòla!
Nèva (6), nèva ivèrn, sans pausa ni mòla (7).
Mens blanca es ta nèu que son front auçat
sus dos uòlhs de dieussa (8) agachant la còla
que vai l'adorant, de sorelh levat
a sorelh jasent tras (9) la montanhòla!
(1) les neiges; (2) la fée Mélusine; (3) Marguerite de Provence, femme de
Saint Louis; (4) Pars au plus tôt, fais ton
départ; (5) l'automne endormi ( 6) neige; (7) relâche; (8) déesse; (9) par
delà
Armanac Montpelhieirenc per 1895, p 39
Lo grèu despartir (1)
Ò vents que bufatz ensús de ma tèsta
un gisclament doç que sembla son nom
ai paur qu'aquò siágue una oblidacion (2)
un signe de mòrt, d'agairança (3) o pèsta,
Ò vents que bufatz ensús de ma tèsta
un gisclament doç que sembla son nom!
Vèni labechon d'aura amaserada (4)
tus au mens siás pas dau ròdo'nte fai
lo grèu despartir qu'ennegrís (5) mon lai (6).
Vèni labechon d'aura amaserada,
tus qu'en caminant sus la mar salada
bailas a Julhet la frescor de Mai!
(1) départ; (2) v.o. "aublidacion" = oubli; (3) guerre; (4) brise de mer (5) qui noircit; (6) souci.
Armanac Montpelhieirenc per 1895, p 40
Las auras lenas (1)
Embé ton màntol mirgalhat
de fuòlhas verdalas e sauras (2)
autona, m'as tus enfadiat!
Ton ventilhon, tas lenas auras,
son coma lo marmolh sagrat
de la joventa que l'ingrat
printemps embé d'aimacions pauras,
fórvia de son dralhòu vesiat!
Autona, m'as tus enfadiat
embé ton vent, tas lenas auras,
embé lo màntol mirgalhat
de tas fuòlhas verdas e sauras!
(1) brises douces; (2)dorées; (3) murmure (4) chétives amours; (5) sentier; (6) étroit, mince
Armanac Montpelhieirenc per 1895, p 40
La letra dau rei
Vai te'n letra de rei, letra de pòrta-esfrai!
Aime mai, ò pedon (1)! entendre, au bòn de mai,
lo bruch de mas cigalas - que cantan dins lo frais (2)!
S'ai pas l'òr ni l'argent qu'a París fan repaire (3),
ai lo ris de ma sòrre embé lo de ma maire;
ai l'aflat (4) d'una dama - que m'a dich son trobaire.
Ai lo Labech de mar, sus lo còp de miegjorn,
qu'afresca la pineda, embé lo plen dau Gorg
copant de blancaredas (5) - lo cièl plen d'estivor (6).
Ai ton cant, rossinhòu; ai ton aiga, ò, Cadola!
Abelha de l'eissam, ai ton mèu que regola;
ton chin, mas de mon paire, - que per ieu sol idola!
Se lo castèl dau rei ten de tot a badalh (7),
aime mai los laurièrs que sus ieu fan ventalh (8),
e l'aubrariá qu'ombreja - la ròca dau Terral.
Mon paire embé ma maire, un jorn de maucorada (9),
dins l'aiga de son riu an vojat sa plorada
e i escriguèt ma dama - de vèrses una orada!
Vai te'n, letra de rei, letra de pòrta-esfrai!
Aime mai, ò pedon! entendre au bòn de mai,
lo bruch de mas cigalas - que cantan dins lo frais.
1: courrier; 2: frêne; 3: demeure; 4: la faveur; 5: blancheurs; 6: chaleur
estivale; 7: à foison; 8: éventail; 9:
découragement.
(Armanac Montpelhieirenc 1895 p 41)
Glòria a vos
Glòria a vos que m'avètz sostat (1) mai que degús,
dama de drech amor e de jòia emperala (2)!
Mon vèrs cantant de dichs au monde enconoguts
se teis (3) au jorn de uòi d'esperança noviala!
Printemps a botons d'òr, auton (4) cargat de fruchs
ivèrn engrepesit dins sa ropa nevala (5)
tan ben de Junh, nimbat d'esplendor estivala,
fan davant vos mon còr linde e sos estècs muts!
E dempuòi, a tot vent de planas e de còlas,
soi l'alègre verdon de lònga bresilhant;
mas malors (6) son lo fèr lion aprivadant
dejot vòstre lugart (7) sas irejanças (8) fòlas,
e mon èime per vos es un violon jogant
entremitan d'un cièl emporprat d'auriòlas (9)
1: encouragé, soutenu; 2: souveraine; 3: se tisse; 4: automne; 5: robe de
neige; 6: passions; 7: regard; 8: colère; 9:
empourpré d'auréoles.
(Armanac Montpelhieirenc 1895 pp 41-42)
Lo folitge de la mar
Escala, ò vilhièr (1), dessús la torreta (2)
que vai rodilhant daus Sent Joan de Buòg (3)!
Mon còr, dempuòi ièr, es en dètz-e uòch (4)
e i a pas en el de pensada queta (5).
Sabe pas se trepa en valerga (6) o puòg
sus tèrra o sus mar, Magalona o Seta;
crese ben, sa voetz, l'ausir dins la nuòch;
puòi la cèrque mai a l'auba qu'espeta.
S'anava en ton bòrd, aigada e plorant,
tis, ò linda mar, que vas afrairant
tota tèrra plena e tota ribada (7)
Vai e baisa lèu son polit pè blanc;
potona sa boca e sa man de fada
se, dedins ton onda, ela vai dintrant!
1: veilleur, gardien; 2: petite tour; 3: regardant en cercle autour de Saint
Jean de Buèges (gr. originale: "Sent-Jan-
de-Bioch"); 4: être en dix huit morceaux, être brisé d'incertidude; 5:
Tranquille; 6: vallée; 7: rivage.
(Armanac Montpelhieirenc 1895 p 48)
Lo torment d'Anglatèrra
Mès, ò mar, calici amorós e grand
de fòrça suprema e de romavatge (1)
dau cièl de l'Indenc amb aquel dau Franc
de Venisa als rius dau tirenc paratge (2);
Mar, au torn de quau Ellène e Roman
Ibèrne e Breton an fach son tibatge (3)
de sang e d'irum (5), se nòble o pacan (5)
ié portava escòrn (6), brama e ronca arratge (7)!
Nèga aquel d'aquí d'onte pren esmai (8)
e que l'iscariòt (9), dau cièl naut en tèrra,
de mar a ponent (10) mene son varalh (11)
Que son còrp, torcit per l'etèrna guèrra
de l'aiga e dau vent sus lo garagalh (12)
siágue tormentat coma una Anglatèrra!
1: pélerinages, courses et migrations militaires; 2: aux parages de Tyr;
3-4: se sont rassasiés de sang et de colère;
5: paysan; 6: lui portait tort, effroi, haine; 7: avec fureur, avec rage; 8!
d'où lui vient son émoi; 9: l'Iscariote, le
Judas, le traitre; 10: océan; 11: vagabondage, errances; 12: gouffre marin
(Armanac Montpelhieirenc 1895 p 48)
Lo laus de Satan
Vòle pas jamai pausa ni repaus
per quau vos conchís (1), vida de ma vida!
Tracte coma amic, seguèsse-ti faus
aquel que vos aima e vos ditz complida.
Ai per aversièr (2) lo que vos vòu mau,
quand seriá sans deca (3) e sens defalida (4)
quand seriá sortit de raça o d'ostau
pus maut que Sent Ròc o la Reina Dida (5).
E vos creiriái pas l'etèrne e lo grand,
dau jorn de Calenda au premièr de l'an,
se vos, ò mon Dieu, non m'èretz propici;
Se la teniatz pas dejot vòstra man
a l'abric de mòrt fariái mon delici
de portar omatge e laus (6) a Satan!
1: poursuit; 2: ennemi, adversaire; 3: défaut, tache; 4: défaillance; 5: la
reine Marguerite, femme de saint Louis;
6: hommage et louange à Satan: en termes familiers "se donner au
diable"
(Armanac Montpelhieirenc 1895 p 48-49)
Los nívols d'òr roge
Lo vèspre, ò mon Dieu, quand de nívols d'aur
trepan vòstre cièl en còla tronfala (1),
enmenatz-me lèu, d'un solet còp d'ala
au ròdol qu'avètz pres naissença e mòrt!
Au potz de l'ermàs, jot lo secomòr,
ont avètz begut, volriái beure encara;
volriái, a ginolhs, potonar la rara (2)
dau vas (3) ont avián pausat vòstre còrps.
Mont de Gelboè, aveusat d'aigatge
dempuòi que lo fòrt dels fòrts (4) i es tombat
que vòstre crestenc siágue pas l'imatge
de mon paure còr, desempoderat (5)
de vida crestiana e de siavetat
doas ròsas qu'en el avián son floratge (6)!
1: troupe triomphale; 2: bord; 3: tombeau; 4: Jonathas, fils de Saül et ami
de David; 5: dépouillé, impuissant; 6:
floraison
(Armanac Montpelhieirenc 1895 p 49)
Lo sonet de las Santas
Mai que trobadors de l'Atge Mejan (1),
prèires de la fònt, dau bòsc, de l'aurassa (2),
ai pecat, mon Dieu, davant de ta fàcia,
lo jorn qu'ai portat omatge a Satan.
Acha-me'n pietat, ò Crist sobeiran
dels pòbles de bòna e de mala raça;
engarda mon còr de seguir la traça
dau traite Mahom (3) lo tèrra-pilhant (4);
Crist centat (5) d'espinha, a mans poderantas
mai qu'aucun Cesar o que ges de mòrt
tus qu'a Magdalena as remés (6) sas pantas (7);
Tus que, sus la mar a vaigas (8) salantas (9),
as avïat (10) drech la nau (11) de las Santas (12),
menaràs la mieuna a l'etèrne pòrt!
1: du Moyen-Age; 2: tempête; 3: Mahomet; 4: pillant les terres. Au XVIe
siècle, les descentes de pirates turcs et
barbaresques étaient très fréquentes sur le littiral français de la
Méditerranée; 5: ceint, couronné; 6: pardonné; 7:
désordres; 8: vagues; 9: salées; 10 acheminé, conduit; 11 la nef; 12: les
Saintes Maries
(Armanac Montpelhieirenc 1895 p 49)
L'ennivoliment
de l'ivèrn.
A Frederic Amouretti
en sovenença de la vesprada donada lo 3 d'Abriu 1896, a l'onor
de Savinian e de l'autor
Vielhum, jorn sans
sorelh, sans ventilhon ni ròsas,
sai qu'auriás pas lo frònt de blanquejar son peu
saure coma n'i a pas de Magalona a Ròsas,
lis coma l'avián pas Gileta ni Babèu
Vielhum, jorn sans sorelh, sans ventilhon ni ròsas!
Se per de caps en dòu
es fach lo passiment
dos ans que la Camarda escampa sus la tèrra,
corrís, aiga de Les, raja, aiga de Vesera
coma se res non èra
per ela que solaç e beutat e jovent
corrís, aiga de Les, raja, aiga de Vesera!
De ma vida lo lum es pas
qu'a son sorgent
lo sieune es pas ombrat que de clarenças ròsas,
bòta, bòta, vai te'n
garda per d'autres frònts ton ennivoliment
vielhum jorn sans sorelh, sans ventilhon ni ròsas!
[Le Félibrige
Latin,VII, Oct 1896 p133-4]
L'òr de son peu
sedós.
A Carles de Brun per
i aver pres un dels vèrses que seguisson
Bocas dau parlar cande,
òr de son peu sedós,
frònt blanc coma una nèu d'auçura cebenòla,
aquel que vos veirà serà d'aimança fòla
e, vièlh fringant la mòrt e jove ondrant l'escòla,
faràn sus vos un vèrs mai que lo mieune ardós !
Nuòch linda ont ai
cantat l'òr de son peu sedós,
son frònt blanc coma nèu d'auçura cebenòla,
donariái una nau de richessa espanhòla,
d'òr jaune amai d'argent, de pèrlas e de flors
per entendre lo bruch d'un sol de sos potons,
nuòch linda ont ai cantat l'òr de son peu sedós,
son frònt blanc coma nèu d'auçura cebenòla !
[Le Félibrige
Latin,VII, Oct 1896 p137-8]
Sonets magalonencs
tirats dau "Breviari d'Amor"
1. Lo portanèl de Seta
-"Mònta ié, que
veiràs lo portanèl de Seta!"
disiá la joina bauja a son vièlh pretendent.
-"Ieu, vos prene per òme? Auriái pas mai de sen
que se dançàvetz, vos, lo branle de Lilleta!
Uòi esposam pas pus las
gents a la broqueta.
era la mòda, aquò, dels prínceps d'autres temps
polits tant que sètz lord, e rance , e mauplasent!...
- Rigues pas, qu'ai d'escuts dins ma borseta:
soi un gavach
cossut!" - s'aquò's las qualitats
que portatz per verquièira a las filhas de plana
faretz pas fièira aicí !- Ai encara bòn braç
e mene l'emperau sièis
jorns de la setmana!...
- "Mon galant es Pierron, qu'es sortit de Massana.
- Filatz, que sètz de luònh e que me plasètz pas!"
II. La tomba dau Grand Gigant
Dejot ton aubrariá,
tombassa abandonada,
dos enfants alendrits se parlavan d'amor,
entremens que Sent Lop alongava totjorn
son ombra dau sorelh mai que mai peltirada.
-"L'aima?"
disiá la vièlha en un caire amagada,
pas gaire, fòrça o non? O vòle saupre un jorn,
quand me caudriá restar tot un an de pè cort
jot la bauma sauvatja e lo ròc de la fada!"
-"Vièlha,
fórvia-te luònh! Ié faguèsses pas tòrt,
que seriá'n pecat lord sus ta boca rafida!
- Escampa aquela flor de franca margarida
e que ton parlament ié
pòrte pas escòrn
- se sos premièrs potons èran pas que mentida
l'amor seriá pas pus lo fraire de la mòrt!"
III. L'Arc-balestièira mòrt
La tèrra s'aborrís
coma una vièlha bota
l'arc-balestièira mòrt rauba pichòts e grands
-"Tombatz sus nautres, monts, emé jòia dejota
nos rebondrem" an dich borgeses e paisans.
Sembla pas que ta vida,
ò Crist, se siágue rota
sus un bòi de judieu, i a quinze-cent qranta ans
quand chaca jorn que nais au grand sorelh dessota
la vilaniá d'un monde a pensaments pagans!
Emmasca-me d'un siècle
en la bauma fonzuda
onte an fach dormason los sèt palles jovents
i esperarai la patz e la bòna avenguda.
Benlèu seràn copats en
fenicion de temps
lo miscòrdi francés, son aïcion morruda
e mansiràn un pauc las bèstias e las gents!
IV. Pensament de Decembre
Lo bòsc s'es mirgalhat
de saurinosas raias
dins lo branquilhum sec canteja l'aurïòu
encanant lo desir dau sorelh de l'an nòu
de l'aubre agrelhonit e de sas verdejalhas.
E trepe doçament la
tèrra dau dralhòu
vestida a l'infinit de minsorletas palhas,
agulhetas de pin onte, en faguent jogalhas
se polina d'enfants un risent viravòut.
La maire los capeja e
dau det los convida
d'un cròsti de pan tendre o d'un codonh rossèl
e setats un moment per dessús lo mantèl
mortinons dau boscàs me
retrason la vida
que mònta pan per pan dins la debalausida
de l'an que s'aborrís per faire l'an novèl.
V. L'agulhada en
man
(a Joan de Laurés)
De qué faràs un còp
venduda ta masada
e sos quatre sòlets portats a l'argentièr?
La vida te serà'n senòdi sans parièr
d'embaudament, de bauda e de fasti mesclada.
Pas pus de jorns
d'ivèrn a menar la laurada
pas pus de perussàs a montar en perièr
d'issam bronzinejaire a metre en abelhièr
d'olius cargats de frucha a la fin de l'annada!
Paure, te vese ieu, de
tos dos uòlhs plorant
dire: "S'es pas que drech qu'un Cesar quita vida
un lauraire morís son agulhada en man.
[Le Félibrige Latin, IX, Oct 1898 p80-83]
Retorn
a la pagina de Ròcaferrièr
Retorn a l'ensenhador de la
literatura montpelhieirenca d'òc
Retorn a l'ensenhador de la
literatura dau sègle XIX
Retorn a l'ensenhador generau