Joan-Pau Olés

Joan-Pau Olés, de Montpelhièr. Un dels espeleològs mai actius de la region de las Garrigas. Un òme de las rocaredas e dels bartasses: lo païs de Max Roqueta, lo trepèt coma pas digús benlèu. E un dels sols, sai que, a m'aver seguit dins las annadas 70-80 quora prepausave que s'escrigan en òc los renduts comptes d'exploracions sosterranas. Parlam d'un autre temps ont los occitanistas volián far viure sa lenga e non pas passar a la television per i parlar ponchudament de las reviradas de sos tèxtes e conquistar una glòria 100 % franchimanda... Los renduts comptes de Joan-Pau son escriches dins un occitan perfièch: aqueste explorator menimós , quand escriu, fai pas dins l'a pauc près...

Joan-Pau compausèt tanben de poëmas en òc. Ne publiquèt, per tant qu'o sàpie, pas qu'un, titolat "a còr d'eusièira". Dins lo "Rapport d'Activités 1979-83 du Spéléo Club Alpin Languedocien" (paregut en 1984), p44. I escriguère en 1992 per saupre se n'aviá escriches d'autres. Aviái idèa de los mandar a "Oc". Me respondèt en me mandant un autre poëma titolat "Las Lausièras".

Aqueles dos tèxtes marcan per ieu quicòm de pertocant. Joan-Pau conoissiá perfièchament l'òc. Aviá una sensibilitat poëtica e lo biais de represtir dins un corrent d'esmoguda estetica refinada los mots prosaïcs dau lengatge de las garrigas. Son estil preniá un biais un pauc arcaïzant qu'èra pas desagradós. De tot segur èra un començament, l'escritura èra un pauc aplicada, l'autor mancava de mestièr e d'espontaneïtat... Mas aquela dralha auriá sai que ameritat de se contunhar, de s'amadurar... e de nos far descobrir un novèl escrivan d'òc...

Perqué se calèt aitanlèu aquela votz originala?

Aquí çò que m'escriu Joan-Pau lo 15-7-92. Es ja tornat au francés. Sabe pas s'a tornat escriure en òc dempuòi...

"Cher ami

tu m'avais demandé il y a quelques semaines si j'avais écrit des textes en oc. En rangeant mes dossiers , je retrouve ce petit poème inédit sur la grotte des Lauzières à Pompignan. Ma production occitane - fruit de 12 mois d'armée, s'arrête là. Fais en l'usage qui te plaira. Signale moi juste si tu décides de publier."

LAS LAUSIEIRAS

Au fons de la comba, la tèrra a badalhat

e lo ranc a lançat un regard cap au cèl.

Conoisse pas de jorn que l'uòlh escarcalhat

m'aja dich son lagui per un torrent rossèl,

colèra espetada, rancòr escampilhat,

pels sèrres e pels camps, pel blat e pel creissèl.

Jos la pèira nuda ieu me siái engulhat .

Cerquèri quauque res, l'arenàs, lo morsèl

de lausa avalancat o lo ròc entalhat

ont l'aiga rabiosa marquèt lo sieu nivèl.

Lòngamai dins la fanga adonc ai chauchilhat

e lòngamai tanplan rebalat pel gravèl.

Descobrère de còp un sòl esframbalhat,

coma esquiçat, traucat, jols pics d'un grand clavèl.

Sas ponchas dançavan, tant fòrt qu'ai trantalhat

e redolat al grat d'aquel doat bartavèl.

Au pus prigond dau puèg me siái plan espelhat

la leiçon de l'aiga me faguèt parpantèl.

Se te sembla plan mòrt lo riu a ja talhat

son camin jols bauces a la fòrça d'un pestèl

Lo mieu dòl ambé l'aiga es antau degolhat

e lo puèg mòstra pas qu'un aimable costèl.

Siás antau mon païs un brieu desrevelhat

del tieu sòm tant prigond. Puòi tòmba lo rantèl..

Retorn a l'ensenhador de la literatura montpelhieirenca d'òc
Retorn a l'ensenhador de la literatura dau sègle XX-XXI
Retorn a l'ensenhador generau