Francés-Ramon MARTIN

fabulista e lingüista (1777-1851)

Aquí cossí Ròcaferrièr (le Félibrige Latin VIII, 1897 p 12) definís nòstre autor: "François-Raymond Martin, né à Montpellier le 27 Janvier 1777, mort dans la même ville le 8 Mars 1851, après y avoir exercé, l'espace d'un demi-siècle, une dictature littéraire, que les "Fables, contes et autres poésies patoises" (1805), "les loisirs d'un Languedocien" (1827), l'édition en quatre volumes des oeuvres de l'abbé Favre, et le "dictionnaire du langage de Montpellier", autorisèrent parfois aux yeux des lettrés. 

Martin es donc lo cap de fila d'una escòla que, a l'endeman de la Revolucion, cultivèt la letras d'òc en prenent coma tèxt fondador las òbras de l'abbat Favre. E amb una grafia dicha "patoesa" e un lengatge corrumput que non sai per los gallicismes. E pasmens... Aquela  literatura nos vaudrà los Rigaud, Tandon, Gaussinèl, Paulinièr... S'i atròba de belòrias. O metrem en linha plan planeta...

Vetz tanben en grafia originala una pagina de provèrbis reculits per Martin (en *.pdf)

 

LO SENHOR E SON JARDINIER

 

Lo Senhor d'un michant vilatge,

dins lo terren de l'Avaunatge,

revava la nuòch e lo jorn

pas pus res mai que jardinatge.

Per passion aimava l'erbatge

au jardin rodava tojorn

emb lo caud coma embé l'aigatge (1).

Un certèn jorn, nòstre Senhor

dins son jardin se passejava

èrem d'estiu ; l'èr vos brutlava

fasiá, mas gents, una calor

coma se ditz "la sèrp badava",

quand, dins un pichòt recanton,

dessobtèt (2) mèstre Perpinson (3),

qu'espatat à l'ombra roncava

s'èra mes òm pòt pas milhor.

«Dormisses fenhantàs ? ié crida lo Senhor

d'un ton furiós, la mina sombra

«Avètz-ti jamai vist un lache coma aquel ?

«Meritas pas de veire lo sorelh

- E vejaquí, Monsur, perqué me tène à l'ombra.

(1) Rosée. (2) Découvrit. (3) lo jardinièr

 

Una pagina de provèrbis reculits per Martin (en *.pdf)

Retorn a l'ensenhador de la literatura montpelhieirenca d'òc
Retorn a l'ensenhador de la literatura dau sègle XIX
Retorn a l'ensenhador generau