Graveson
Octòbre de 2011
L’acamp que marcava nòstre començament verai, ara que sèm reïntegrats en plen dins PEN Internacional, se debanèt sus los dos jorns de la dimenjada dels 15-16 d’Octòbre de 2011 a Graveson en Provença, invitats per lo CREDDO.
Lo luòc per sa proximitat amb Malhana èra marcat d’una simbolica poderosa : Frederic Mistral dormís de sa sòm darrièra a una pichona lega d’aquí. Nautres sèm sos felens, e maugrat nòstra mòrt segura anonciada dempuòi tant de temps, venèm de far reconóisser a Belgrad que la cultura d’Òc es una de la grandas culturas dau mond, en egalitat de dignitat amb totas las autras, inferiora en drech a deguna. Aquò perlonga lo combat dau grand malhanenc. Son projècte s’inscriu pas dins lo passat, s’avasta dins lo present. La lenga d’òc, unica dins sa diversitat druda, es pas una « lenga regionala », es una lenga dau mond. Ni cort ni costièr.
Provença, « la maire Prouvènço qu'a batu l’aubado », terrador prestigiós ont nòstra renaissença prenguèt son primièr vam, nos aculiguèt per aquel acamp ont deviam decidir de nòstre endevenidor e de nòstres projèctes. Grameciam tant e mai Romièg Jumèu e la còla dau CREDDO que nos an aculit per aquel important acamp e an obrat per que siá una capitada perfiècha.
La sesilha de trabalh dau dimenge matin
Lo dissate 15
La tantossada dau dissate siaguèt consagrada a una taula redonda pas tròp formala mas intensa e rica, per de dire de recapitular ont ne sèm e imaginar çò que podèm tirar d'aquela preséncia dins aquel organisme internacional que sembla pas a ges d'autre. La sola organizacion mondiala d'escrivans, engatjats d'a fons fòra de tot embarrament dins una capèla.
Es estat abordat d'en primièr l'afar eschirpós d'una pichona codrilhada d'alucats agressius qu'espandís activament en Provença lo deliri de la "multiplicitat de las lengas d'òc" e, signe particularament inquietant, ara aquela nocion apareis sus lo desplegant de presentacion de l'ostau de Mistral a Malhana. S'i escriu que "Mistral escriguèt lo "grand dictionnaire des langues d'oc (Lou Tresor dóu Felibrige)". De segur es en contradiccion a l'encòp amb Mistral e amb lo consensus de totes los especialistas. E amb nòstra tòca afortida qu'es de mostrar que nòstra lenga es una de las importantas lengas de cultura dau mond!
Maugrat lo necitge d'aquelas atacas cau pas minimizar lo perilh que representan per nòstra cultura qu'a pas de besonh de còps de cotèl suplementaris dins l'esquina. De mai totes los que son estats en contacte amb aquela codrilhada afortisson que son de mond particularament violents e agressius, e que subretot cau forviar d'empusar l'incèndi.
Se decidís aquò: lo PEN occitan vai mandar una letra pasibla per assenhalar çò qu'es de segur pas qu'una una error regretabla. Sens cap d'èime polemic. Cada sòci nòstre es encoratjat a ne mandar tanben una personala, d'un ton moderat mas afortissent precisament las causas. Danièla Julien n'a ja mandada una e se n'anam inspirar per la(s) nòstra(s).
D'assenhalar dins aquel afar que los mai encolerats contra aquela falsificacion son los representants dau Felibritge, JM Corbet, baile dau Felibritge, es aquí amb nautres e s'abolègan per corregir aquò.
Una autra accion importanta es de prene posicion coma o an fach los partits politics occitanistas a prepaus dau revirament de situacion de la situacion de nòstra lenga en Catalonha. Èra estada nomada cò-oficiala, e aquesta cooficialitat es estada denegada per lo parlament espanhòu a Madrid. De segur cau far una declaracion amb los catalans e d'autres e ne caudrà far una proclamacion oficiala dau PEN aquest estiu a l'acamp general.
Parlam tanben de la presentacion dau PEN Occitan sus son sit internet e mai qu'i cau afortir encara e sempre la nocion d'unicitat dins la diversitat qu'es totalament consensuala per nautres. Un biais de la mostrar en practica seriá de demandar als aderents cossí reagisson cara au document de Girona, e d'o escriure cadun amb son lengatge d'escritura, qu'antau seriá vesedoira la diversitat, e s'i exprimirián totes los escrivans, au mens totes los qu'o vòlon.
Es tanben necite de far d'inventaris de :
- la produccion en lenga nòstra (las entresenhas son au CIRDOC e sus la revista Tensó publicada, nos diz M-C Rixte, per la Société Guilhem IX (http://muse.jhu.edu/journals/tenso/)
- las Associacions favorablas a nòstra cultura
- las personas "ressorsa" per nos ajudar sus tal o tal subjècte (exemples: revirada en anglés, etc...)
- las comunas qu'acceptarián de convidar a residéncia un escrivan per
qu'i trabalhe a un libre (i a ja una solucion a posita dins las Valadas
Occitanas d'Itàlia).
- lo nombre total d'escrivans en lenga nòstra desempuòi 1000 ans (deu avesinar 2500, chifra de precisar). Quauqu'un que nos pòt ajudar a far aquela evaluacion es de segur nòstre amic J Fourié, que viu ara a Esperaza en Aude, e que l'anam contactar aquí dessús.
Nos
atrobam un desenat per sopar au restaurant dels Ametlièrs e perlongar aquela
discutida. 
Fòto d'ensèms dels participaires. Dreches, de gaucha a drecha: Òffre, Bizòt-Dargent, Rixte, Jumèu, Matieu, Bronzat, Brun, Forêt, Courbet, Perotto-André, Fléchet; assetats: Landièr, Rixte MC, Cavalcanti, Anghilante, Pecout
Dimenge 16 d’Octòbre de 9 oras a 13 oras
ASSEMBLADA GENERALA
1) recapitulacion de la taula redonda
Avèm rementat los ponchs discutits dins la taula redonda de la velha. I a mantuna letra de far, qu'avèm pas lo temps de las elaborar ara, las circularizarem entre nautres abans de las mandar.
Quauques idèas fòrtas:
- forviar lo concèpte trapèla de lenga de region, en mostrant cossí nòstra
lenga es escambarlada sus tres païses e una tièira de regions (Provença,
Lengadòc-Rosselhon, Miegjorn Pirenèus, Aquitània, Ròse-Aups, Auvèrnha,
Lemosin). I a pas una lenga especifica a cadun d'aqueles encastres
administratius.
- Per nautres escrivans la lenga es mai una realitat viva facha per èstre utilizada qu'un objècte inèrt fach per èsser espepissat. E los trabalhs de normalizacion lexicala devon respiechar la realitat de la lenga e non pas abotir a d'invencions descabestradas dins lo biais dau famós Cassinhac, qu'un de nautres definís coma un deliri linguistic.
2) estat dels luòcs e dels mejans umans e financièrs…
2-1: Mejans umans:
au jorn de l'acamp 31 membres an pagat l'escotison per 2011
avèm una lista de 245 escrivans o actors culturals utilizant la lenga d'Òc en 2011, lista de segur incomplèta
logicament se pòt augmentar la tièra d'aqueles membres, i a de segur d'autre mond interessats, subretot dins lo Felibritge que JM Courbet n'a la lista, anam s'escambiar de mèls per ne contactar mai. Ja cadun de nautres ne conois un parelh o mai que son pas estats contactats e i vendrián ben.
MC Rixte e Magalí Bizòt-Dargent pausan la question dels delegats per region. De qu'es aquò un delegat de region? Nòstre fonccionament es pro flexible aquí dessús, se pòt segon la motivacion dels uns e los besonhs nomenar d'autres vici-presidents , que representèsson pro oficialament nòstre centre PEN.
Burèu en 2011 (pas res de cambiat)
Lo Burèu es constituit de :
President
: Joan-Frederic Brun
Vici-Presidents :
Cristian Rapin
Sergi Javaloyès (Gasconha)
Daniela Julien (Provença)
Peire Anghilante (Valadas)
Maria-Cristina Rixte, (region Ròse-Aups e ligams amb los Arpitans),
Segretari : Silvan Chabaud.
Clavaire : Jaume Landièr.
Conselh d’Administracion : S. Carles, J.P. Creissac, M. Decòr, J.C. Forêt,
G. Grande, A. Lassaque, R. Pecout, A. Surre-Garcia, F. Vernet ; Magalí
Bizòt-Dargent.
De mai s'i pòt apondre d'associats, pas escrivans mas simpatizants actius o actors culturals obrant per nòstra cultura
Se
parla a aquel prepaus de las zònas limitròfas coma lo "creissent" au
Nòrd dau Massís Centrau o l'encontrada de Briga als confinhs d'Itàlia, qu'an
un sentit d'occitanitat. Afortissèm que los actors culturals d'aqueles airals
se son dins l'èime de venir amb nautres son los benvenguts.
Mejans Financièrs
Rapelam qu'aviam eretat de l'ancian PEN esvalit d'un compte corrent a la Banca Postala ont i aviá 7502.83 €, que cada bimèstre perdiá 2€ de fraisses de fonccionament. Avèm ges d'archius per saupre l'istòria d'aquela soma mentre oralament se sap qu'èra prevista per participar a l'Eurocongrès dau temps de Robèrt Lafònt, e que fin finala las causas aguent virat d'un autre biais nos demorèt l'argent. Avèm transferit 7400 € d'aquel tesaur sus HSBC e, d'aquela soma sus un libret A 6800 € qu'aviam decidit de pas i tocar e de lo laissar créisser a bèles paucs. Au 22 de Julh de 2011 i aviá 1465 € sus lo compte corrent.
Aquel argent a servit, coma èra estat decidit, per pagar la participacion fòrça activa d'Aurelià Lassaque au Congrès Internacional dau PEN a Belgrad ont Brun e Pessamessa anèron a sos pròpis fraisses, es a dire 1285,13 € que se decompausan en : inscripcion 400 €, lotjament 512 €, viatge en avion 373,13 €. Aurelia, qu'èra pas embarrada dins la sala de l'AG, rescontrèt fòrça de gents e faguèt conóisser nòstra cultura als delegats dau mond entièr, faguent créisser nòstre capital d'amistat.
3) veire çò qu'anam far ara:
3-1) Nòstras tòcas
Enumeram nòstras tòcas, acceptadas a l'unanimitat:
- promòure la lenga e sa literatura, balhar als qu'escrivon un ambient que los encoratge a alargar son òbra, lor far rescontrar de mond interessants;
- participar a la dinamica dau grop PEN de las lengas minoradas, que i avèm ja jogat un ròtle actiu en estent signataris dau manifèst de Girona. Sèm en bon contacte d'amistat e fasèm de projèctes amb los qu'i son (Quebec, Catalan, Galician, Basc, Oigor, Kurd) e nos interessam de contactar las minoritats qu'i son pas: Bretons, Arpitans, Amazigh, Còrsos... La politica de la Francofonia que Sylvèstre Clancier enfusa au PEN francés es dins l'èime de sosténer las minoritats: causa de joslinhar que mòstra que lo PEN francés a una concepcion de la Francofonia diametralament opausada a aquela de la "francofonia kärcher" que nos es familiara... JM Courbet nos ditz qu'a de contactes amb los Bretons e nos prepausa de nosar los ligams amb eles e nòstre Centre PEN.
- "reconquistar de posicions" per nòstra cultura e nòstra lenga, de terrens ont se poguèsse espompir sens èstre butada au silenci. Nòstre grop n'es un, de segur, que sembla logic que los escrivans d'òc comuniquèsson entre eles dins aquela lenga. D'autres devon èsser imaginats, meses en plaça e alargats.
- Un pretzfach que nos escai ja amòr a nòstres amics de la chambra d'Òc es que los dau PEN son la jurada oficiala que causís quane autor d'Oc se guierdonarà per lo Prèmi Ostana.
3-2 En practica quanas accions?
Discutissèm d'en primièr dels acamps.
D'acamps, quant ne cau far cada an? Dempuòi 2008 ne fasèm dos per an, un a l'Oèst e un a l'Èst dau terraire. Tot lo mond es d'acòrdi de contunhar antau, qu'aquò permet de recampar de mond per proximitat (exemple: uòi sèm en Provença e degun es pas vengut de mai luònh que Montpelhièr a l'Oèst). En respiechant aquel balanç geografic establissèm aquela prospectiva:
- 31 març - 1e d'Abriu de 2012: acamp a Tolosa dins l'encastre de la manif per nòstra lenga. D'organizar. Serà l'escasença d'èsser mai nombroses a l'acamp e de desfilar gropats, visibilitat afortida dels escrivans d'Òc.
- Auton de 2012 congrès en Ròse-Aups organizat per MC e JC Rixte, ocasion d'afortir l'occitanitat de l'endrech e d'i rescontrar se se pòt de representants de la cultura Franco-Provençala/arpitana.
- Junh 2013 la session dau Prèmi OSTANA en Val de Pò serà coblada amb un acamp del PEN recampant mai d'un centre (Occitans, Catalans, Bascs, Galicians, Québec, etc... de veire), probable a l'entorn dau comitat dels dreches linguistics.
S'es imaginat un acamp amb mantun centre PEN, e lo PEN francés que nos ajudariá per lo montar, a Buòus en cò de l'amic Pessamessa, lo projècte demòra de precisar. Se poriá benlèu far a l'entorn de la tematica de las lengas minorizadas.
Se
parla dau contengut d'aqueles acamps. L'idèa de contunhar d'i far de talhièrs
de reflexion (rapòrt amb la lenga, traduccion, etc...) coma aviam acomençat
d'o far a Tolosa e z'Ais es retenguda. La situacion talament especiala qu'es la
de l'escritura d'Òc o justifica. De tèmas novèls son prepausats, mai que mai
per Rotland Pecot:
- oral e escrich, cossí l'escrich rejonh l'oral dins nòstra literatura?
- dau
popular au sabent e dau locau a l'universau
- coma se
passa d'una lenga a l'autra?
- plaça, ròtle, responsabilitats de l'escrivan d'òc dins la societat nòstra, e dins la dinamica de l'occitanisme
S'abòrda puòi la question dau website. Per lo moment n'existís "simbolicament " un, embrionari, a l'adreiça : http://www.pencluboccitan.org. Se decidís de li balhar un portisson de qualitat professionala, d'i metre una presentacion generala quadrilingüa de nòstra cultura e dels escrivans amb de tèxtes sieus, un ligam sus l'inventari bibliografic annadièr fach au CIRDOC.
Parlam
adés de la visibilitat de nòstre centre PEN.
L'idèa es de comunicar a l'entorn de la frasa: "la lenga d'Oc es pas una lenga regionala, es una lenga dau mond."
Per aquò cau preveire un "flyer" (coma dire aquò en òc? JM Courbet prepausa "papafard". Ane per papafard). Se discutís un brieu d'aquel papafard. Deu èsser en doas lengas: l'occitan e una autra segon la situacion: francés de segur, anglés, italian, espanhòu... Deu explicar de qu'es nòstra cultura e quau sèm, de qu'es nòstre pretzfach.
La Chambra d'òc a la possibilitat d'editar un libròt que presentariá los escrivans dau PEN, una mena d'antologia, que de segur deu comportar de reviradas, idealament en francés e anglés. Se i a pas qu'un quarantenat de tèxtes cortets (1 pagina) es realista, se la recòrda es mai ampla caudrà veire que lo volum ne siá pas tròp gròs. Cau lançar aquel projècte dins l'an, que siá prèste per 2013.
De segur, se vai estampar tanben de cartas de visita.
Èsser presents, tanben, a las fièiras dels libres, sus d'estaudèls nos presentant: Teiriç Òffre pensa que nos cau per aiçò (e per las manifs) alestir una bandièira, ont de segur siá pro clar que se tracha d'escrivans e pas de militants d'estrèma drecha.
Las accions publicas. L'acamp de 2012 embessonat amb la granda manif serà l'escasença de mostrar los escrivans atropelats. Aurem tanben l'escasença mai d'un còp dins los meses venents de prene lo micro per presentar lo PEN e nòstre concèpte: "la lenga d'Oc es pas una lenga regionala, es una de la grandas lengas de cultura dau mond, en egalitat de dignitat amb totas las autras, inferiora en drech a deguna". Per exemple en Febrièr de 2012 a un acamp "Escritura d'en Provença" a Selon de Provença, a l'estigança dau Felibritge.
Las mocions. Avèm ja acomençat de ne prene, d'unas pòdon èsser portadas au PEN Internacional a l'acamp venent, subretot se son comunas a una tièira de centres PENs.
4) d'ont tirar de subvencions per fonccionar? E de partenariats?
Lo besonh de visibilitat e las accions previstas necessitan, de segur, d'argent. Pas aisit, ne sèm conscients. Mai que mai en temps de crisi economica. Caudrà anar picar a de pòrtas. En mostrant clar nòstre "ecumenisme" desliurat de l'obediéncia a cap de capeleta sectària...
La DGLF sembla una de las prumièiras adreiças que cau tocar, veire cossí establir amb ela un partenariat de collaboracion. Caudrà anar rescontrar sos responsables, Guiu Matieu se prepausa per nos i ajudar. Las DRAC son tanben un partenari logic. Totes demandaràn de projèctes, puslèu que de simple fonccionament. Veire quanes projèctes.
Se ditz que de projèctes transfrontalièrs son ben vistes a Bruxelles e que caudrà anar veire enlai lo BLU (burèu de las lengas minoritàrias), mas d'unes dins l'assemblada dison que i a pas gaire d'argent enlai... D'estudiar. Una causa importanta dins aquela amira es que cadun anèssem veire nòstre deputat europèu locau, que benlèu nos dobrirà las pòrtas de quauque burèu bruxellenc.
Una autra dralha que caudrà anar explorar es aquela dau mecenat privat. Per lo moment vesèm pas tròp a quana pòrta picar, mas i cau pensar.
Tre ara çò que podèm faire ja es de nos engulhar dins de dinamicas. Avèm aquela de la "Chambra d'Oc" en Itàlia, d'accions sus Marselha qu'estrambòrdan Teiriç Òffre, dels festenaus coma l'Estivada, Hestiv'Òc, Total festum... etc... ne cau estudiar totas las possibilitats e nosar los contactes.
Per l'ora sèm ja integrats dins lo fonccionament dau Prèmi Ostana decernit per la region Piemont, puòi que sèm nautres que decidissèm dau nom de l'autor que i serà omenatjat. Ongan, a l'unanimitat, decidissèm que s'onorèsse Sèrgi Bec.
5) Membres d'onor e amics
D'amics de longtemps o mai recents, mai que mai d'aqueles que nos an sostenguts tant eficaçament per aquela reïntegracion capitada dins PEN Internacional. A l'unanimitat son prepausats e retenguts aqueles noms:
Frédéric-Jacques
Temple
Sylvestre Clancier
Philippe Pujas
Edvard Kovacs
Carme Arenas
Josep-Maria Terricabres
E de segur lo president dau PEN internacional John R Saul es nòstre president de drech sens que siá besonh de far una proclamacion especiala per aquò. Es un intellectual canadian engatjat mondialament conegut e de mai es un provençau d'adopcion, vist qu'a un ostau a Aigalieras ont coneguèt antan Carle Galtier. Lo convidarem per l'eveniment venent que farem en Provença.
6. Los projèctes PEN que caudrà financiar d'ausida...
I a de causas que nos caudrà financiar. Avèm lo dever de participar als congrèsses mondials, e aquel que ven serà en Corèa dau Sud a Geogju dau 9 au 16 de Setembre de 2012. E cau tanben participar regularament a un parelh d'autres mai "regionals", es a dire regropant un nombre limitat de centres, mai que mai aqueles dau grop dels "dreches linguistics" ont sèm ja ben integrats. L'idèa es qu'i siaguèssem sovent se se pòt, 4 a 5 participants, pas totjorn los meteisses, per que lo mai possible de nautres s'i atrobèsse dins lo còp, dins l'ambient internacionau, au mitan dels autres escrivans dau mond. E qu'i mostrèsson nòstra cultura. Per aiçò caudrà portar, abans l'antologia purament "PEN" que metèm en cantièr, de libres per nos far conóisser coma fan los autres Centres. Avèm ja en francés l'antologia de JORN, aquela de Sacré en cò de Tarabuste, que son recentas e qualitadosas, una fòto de nòstra situacion de uòi.
Nos caudrà veire cossí far en Occitània una edicion dau festenau "Free the word" / desliurem la paraula, lo grand festenau literari dau PEN.
Las reviradas, un de nòstres pretzfachs mèstres. N'avèm pas tròp parlat manca de temps mas rementam qu'avèm per projècte de far l'inventari de las qu'avèm, publicadas o inedichas, e de veire cossí las difusar, en e-books per exemple. En coordinacion amb la colleccion d'IDECO que se'n tracha, de segur. Nos caudrà integrar dins lo resal dau PEN que i trabalha, aquel de "DIVERSITY" bailejat en Macedònia per Kata Kulakova. (www.diversity.org.mk). Diversity n'es a 271 e-books dins 45 lengatges, presentant 250 autors e reviraires de 66 païses. Nos i caudrà far paréisser d'occitan, de segur. Tot çò que se pòt. Tant e mai.
Aquí quauques un dels eslogans de "diversity", per donar una idèa de son èime:
"La
traduccion es la lingua franca dau mond contemporanèu"
"Traduccions novèlas, mondes novèls"
" Recampem nos dins la Diversitat"
"Cada cultura es una cultura granda"
E de l'autre latz, nos manca encara una colleccion de las òbras màgers dau mond reviradas en Oc. Una "bibliotèca ideala" que demòra de definir, e qu'aquò serà mai especificament nòstre pretzfach. Lo projècte demòra e nos i acararem dins l'an.
Après l'acamp...
Es important de se rementar que lo PEN es pas un organisme militant, un partit ni mai un sindicat. Es d'en primièr un grop d'escrivans recampats dins una demarcha umanista que defugís tot sectarisme. Adonc la cultura es au còr de çò que fasèm. Aquò's fondamental.
Pèire Pessamessa nos 'n bailèt un coratjós e meritós exemple amb la peça que nos joguèt amb sa tropa: "lou legnié de Mount-Segur", drama romantic grandaràs de Victor Balaguer qu'a revirat polidament en Òc. Projècte fòrça ambiciós per una pichona tropa d'amators, que s'amerita de braves picaments de man (e mai que los aguèt, de segur). Tot lo mond siaguèt trefolit fins a las mesolhas, de segur, per l'acte II.
E, simbolicament, nos retrobèrem un escachet a una lèga d'aquí au cementèri de Malhana davant lo tombèu de Mistral. Per marcar clar dins quanta continuitat se marca nòstre esfòrç pinhastre d'escapar a l'avaliment programat. E sèm la prova que nòstra cultura es pas encara eradicada. Es dificil d'eradicar una cultura. I cau de sègles... Lo cementèri èra void dins la doçor de l'après dinnada. Anèrem saludar l'ombra dau grand Frederic. Contunham sa batèsta, en 2011. Sens el sai que benlèu i seriam pas.... Legiguèrem dos grands tèxtes de la pontannada dau grand estrambòrd, tirats de "Calendau" e dis "Isclo d'Or"... Moment d'esmoguda intensa. Dins la patz luminosa d'un tantòst d'auton.
Nòstra aventura au sègle XXI perlonga l'esfòrç pinhastre de Frederic Mistral. Nòstra lenga parlada e escricha "dis Aup i Pirenèu" es una granda lenga de cultura dau mond, pas una lenga regionala. En omenatge a aquel grand davancièr avèm legit sus son cròs de tròç de "Calendau" e deis "Isclo d'Or"
E òc, una montjòia. Auton de 2011. Avèm rejonch lo concèrt de las lengas dau mond e aquò nos dobrís de largs orizonts comols de perspectivas. Que nos ne caudrà saupre tirar partit per sortir dau traucàs. Aquò's la seguida de l'istòria qu'anam escriure.
Participants: P Anghilante, M Bizòt-Dargent, F Bronzat, S Bec, JF Brun, I Cavalcanti, JM Courbet, J Fléchet, JC Forêt, D Jullien, R Jumeau, J Landier, G Mathieu, T Offre, R Pécout, R Perotto, P Pessamessa, JM Ramier, MC Rixte, JC Rixte, J Saubrement, P Testa.