SECCION
DE LENGA D’OC
DEL PEN-CLUB INTERNACIONAL
LOS RENDUTS COMPTES DELS ACAMPS
34
aderents 2015, 16 poders, 11 presents : JF Brun, R. Pécout, JC Forêt,
Chadeuil, Landier, MC e JC Rixte,
Courbet, Bizot-Dargent, Rouquette e Creissac.
Representats : Miquèl Decòr, Cristian Rapin, Teiriç Òffre, Gui Matieu, Danielle JULIEN, Pallanca, Lassaque[de completar]
Ongan un membre actiu e afogat da nòstre PEN, Joan Saubrement e tanben un amic pròche, que nos aviá aculit a z’Ais, Joan-Pèire Belmon, nos an quitat.
En remembre entristesit e en omenatge lor consagram una minuta de silenci en dobrissent la sesilha e puèi discutissèm de çò que se poiriá far de mai per eles après lor despartida. De segur dins « Lenga maire 2015 » e sus lo sit dau PEN occitan i aurà de paginas d’omenatge, e Joan-Marc Courbet nos farà passar de documents e d’iconografia per aiçò, n’a a posita e avèm lo drech de los reproduire.
Tocant Joan-Pèire Belmon se parla de son òbra literària qu’es interessanta e quasi tota inedicha. Una biografia de Fortuneta dei Bauç en fulheton radiofonic mas d’una excellenta qualitat documentçria qu’estariá ben revirada en provençau, e tanben dos romans : « lux lucet in tenebris (Istòria de Madalena Juvenal) », « Istòria de Caius e la Ciutat dau solelh », e un estudi sus Gustau Fayet. Joan-Claudi Forêt insistís sus la valor d’aqueles tèxtes que conois. J-Cl. Forêt demanda se se poiriá pas publicar lo roman « lux lucet in tenebris » que conta las amor malurosas de Mistral ambé Madalena Juvenal, e que foguèt recompensa en Itàlia. Aitanben se pausa lo problèma que Joan Pèire aviá dich que se brutlèsse aqueles manescrichs a sa mòrt. Çò que sa molhièr aguèt pas lo coratge de far. Son la proprietat dau filh de Belmon, Ugò, qu'a los dreches sus las òbras. Cal donc esperar qu'aquò se madurèsse.
Çò mai conegut es las vidèos que faguèt e que caudriá far conóisser largament. R. Pecout prepausa de faire « córrer » aquelas vidèos que soun servadas al CEP d’Oc à z’Ais. Mas i a benlèu de problèmas de dreches. Caudrà donc veire aquò amb lo Cep d'oc a-z-Ais.
Tocant lo paure Joan Saubrement, J-Cl. Rixte fai remarcar que sus lou sit de nòstre PEN-club caudriá metre l’article de M. Neumuller sus el, paregut dins Aquò d’aqui, emai de tròç tèxtes sieus, tirats de « d’una mar l’autra » e « d’una guerra l’autra ».
2.
Modificacion
del nom de l'associacion.
Venèm donc de reçaupre de la prefectura l’oficializacion del cambiament de nom. Lo nom de l’Associacion èra « Section de Langue d’oc des PEN clubs Internationaux » e l’avèm cambiat en « P.E.N. Occitan / P.E.N. de Langue d'oc. » que n’es desenant lo nom oficial en França.
L’adreiça
tanben es cambiada, ara es : ℅ JF Brun, 14 Bd Rabelais, 34000 Montpelhièr.
3.
Finanças.
Lo
clavaire Joan-Guilhèm Roqueta dona lo rendut compte financièr. L’operacion
dau collòqui de Narbona s’es equilibrada e pòrta ni benefici ni pèrdia…
Avèm « parat lo capitau » per reprene l’expression de Josèp
d’Arbaud, mas nos sèm pas enriquesits !
4.
Burèu.
J-F. Brun rapèla coma los còps passats qu’a pas vocacion a èsser president a vida e que normalament l’an que ven ne caudrà prepausar un autre. Ni que li agradèsse de demorar dins lo còp. Mas lo mestièr li es mai en mai pesuc e l’empacha de far tot çò que seriá necite per lo PEN occitan. Se prepausa la candidatura al pòst de segretària de Aurelià Lassaque, que nos a confirmada sa proposicion. Rapelam la preséncia espectaclosa qu’aquela escrivana d’òc assegura d’un cap a l’autre del mond per nòstra cultura. Es elegida a l’unanimitat.
Lo
burèu per 2016 es donc :
Président
: JF Brun Secrétaire:
, Aurelia Lassaque ; trésorier
: Jean-Guilhem Rouquette Vice présidents : Christian Rapin,
Serge Javaloyès, Peyre Anghilante, Jean Roux, Pierre Pessemesse. Conseil
d’Administration : Serge Carles, Jean-Paul Creissac, Michel Decor, JC
Foret, Gilles Grande, Roland Pecout, Alain Surre Garcia, Florian Vernet,
Magali Bizot Dargent, Thierry Offre, Marie-Christine Rixte. |
J-F.
Brun apond que Joan-Guilhem Roqueta clavaire desempuèi l’an passat es d’una
eficacitat remirabla e es preciós cap e tot.
Ara president e segretari fan remarcar que un pauc mai d’ajuda per
alestir de projèctes ont cal far de gròs dorsièrs seriá benvenguda.
A l’acamp Mondial del PEN a Quebec nòstre centre es estat representat per JF Brun e Maelle Dupon. Nòstre centre fai partida desempuèi 2011 d’aqueles que son lo mai regularament implicats dins d’escambis e d’activitats entre centres, çò que fai que tot lo mond al PEN conois ara lo PEN occitan, que sèm d’a fons dins lo còp, e qu’i avèm un molonàs d’amics afeccionats. Nòstre Centre ongan s’es assenhalat per tres causas :
Declaracion de Quebec sus la Traduccion literària, las traductrices e los traductors (OCCITAN VERSION) |
-
Avèm fach passar a
l’unanimitat una declaracion sus la Lenga occitana en França (declaracion N°25)
e lo PEN internacional via lo burèu de Londras la vai mandar al govèrn francés :
PEN Resolution on the Occitan Language in France |
Jornadas de Narbona 2015 « Mare Nostrum : Sabers e Lums : un singular plural »
De rics escambis que se veiràn dins lo volum estampat. Avèm parlat de la libertat de la paraula creaira, dau concèpte de Koinè, de l'aventura de l'occitan modèrn ont los escrivans son partits de la lenga tornada a l'estat anermassit e sauvatge per ne far un otís de pensada poderós e sofisticat. Lo divendres 26 de Junh avèm trabalhat a una proclamacion de Narbona de l’ALEM sus los refugiats (Déclaration de Narbonne), abans una tantossada a Menèrba, ont se celebrèt lo sovenir de Leon Còrdas, a l’estigança del CIRDÒC. De vèspre sèm tornats a Narbona ont sèm estats convidats a l’ostau de la poesia per « Mille Poètes en Méditerranée » e aquò siaguèt una vesprada corala que non sai, ont mantuna lenga s’ausiguèt clantir, l’occitan estent pas la mendre de segur.
M-C. Rixte nos parla de las jornadas de Bourlatier en Vivarés, que lo PEN d’Oc i tenguèt un estaudèl dos o tres as a de reng, mas en fach aquò fasiá un pauc doblon amb l(estaudèl de l’IEO e an quitat d’o far ongan.
Es l’ocasion d’una discutida d’un vintenat de minutas sus l’anar del PEN internacional.
J-F. Brun explica donc que l’acamp mondial per 2016 èra previst a Puerto-Rico, luòc que vòu demorar ispanofòn maudespièch de la pression de las autoritats americanas per i far avançar l’anglofonia. Mas l’estat de Puerto-Rico es en marrida situacion financièira lo projècte es abandonat. Se sap pas per lo moment ont se farà, i a mai d’una proposicion per remplaçar: Bruxelles, Girona los Balkans, un o l’autre país d’America latina. Mas cal saupre qu’organizar un tal congrès demanda ara un budgèt espectaclós : aperaquí 1 milion d’èuros … !
Se
parla de las eleccions de la presidéncia del PEN, tres candidatas remarcablas
que son totas de femnas d’accion engatjadas amb un coratge que tòca la
temeritat, e d’escrivanas d’elèit. Es estada elegida la mexicanò-americana
Jennifer Clement. Las autras candidatas èran Vida Ognjenovic (Serbia) e Zeineb
Oral (Turquia).
Lo PEN es una associacion d’escrivans engatjats mas i a una tendéncia per que siá d’en ptrimièr una associacion d’activistas obrant per los drechs de l’òme e se deven res qu’aquò serà simplament un doblon de Amnesty International. D’unes vòlon tornar balhar al PEN sa plena dimension d’associacion d’escrivans, èra lo projècte de Vida Odgenovic la candidata sèrba que son projècte èra de s’opausar au « pòst-umanisme» contemporanèu.
Una autra tendéncia recenta es l’evolucion vèrs un organisme mai centralizat pilotat dempuèi lo burèu de Londras. Tendéncia que fai pas l’unanimitat e que de tot biais suprimís pas las iniciativas perifericas sempre en plen reboliment ! Exemple la frairetat mediterranenca eissida del PEN qu’organizèt l’eveniment de Narbona.
Projèctes
per las annadas venentas presentats per Pecot. Dos camins :
E R. Pecout prendrà lenga amb de kurdes que rèstan à Montpelhièr. La presidenta del PEN Kurd Berivan Dosky demòra a Madrid e la poirem de segur convidar, n’i avèm parlat a Quebec.
D’unes pagan alara lor escotison
- Enric Barthés de Besièrs se pensa de publicar "lo breviari d'amor" revirat en francés, a la debuta de 2017. De fach Barthés acabèt lo trabalh de Peter Ricketts que defuntèt au mitan.
- Benlèu la reviradura de j-M. Courbet, en provençau,
de "l'ofèrta lirica" de Tagore serà publicada dins pas gaire … ?
- Es en relacion amb un provençau (de Lançon, pròche
Selon de Crau) que rèsta a Wallis (sus l'autra riba dau monde !). Joan Marc
balha a cadun un escapolon de sos escrichs, Dins lo recuelh i a 50 poemas e tres
contes en prosa. L’estil n’es flame, fai un pauc pensar a
- A l'entorn de Pascas de 2016, i aurà a Besièrs, au CIRDOC, un colòqui sus Juli Ronjat amb de membres de sa famiha e d'universitaris (Joan Thomas, Peire Escudé emai lo reire Capolier Pèire Fabre)
- cal encoratjar los escrivans d'òc a participar
al concors dels jòcs florals de Scèus (2016), e los joves subretot.
- En 2017 i aurà los grands jòcs florals
septenaris dau Felibritge, los escrivans d'òc, totes ! auràn d’i participar
- en 2017 se celebrarà tanben lo cent-cinquantenari de Calendau emai de la Coupo Santo
R. Pecout : parla de l’idèa de J-Pèire Belmon que voliá organizar amb lo CEP d’oc un collòqui sus l’oralitat a z’Ais en janvier de 2016 ; normalament aquel collòqui se farà.
8.
Novèls
escrivans
Parlam dau novèl escrivan, provençau de Wallis. Luc Meissonnier. Totes son consents de li prepausar de devenir membre de nòstre PEN.
Mas l’enjòc màger coma i insistís J-F. Brun es de faire montar una nòva generacion d’escrivans joves, que portaràn nòstra cultura dins los 50 ans que venon.
D’unes suggerisson que s’instituiguèsse un prèmi del PEN occitan per aquò. Al PEN Internacional per encoratjar l'espelison d'una nòva generacion d'escrivans s’es lançat lo prèmi « New Voices » que i avèm ja prepausat doas candidatas. E cal contunhar. J-Gl. Rixte comenta l’idèa d’un prèmi que foguèsse organizat per lo PEN, cal lo faire assaupre dins los journals, dins las revistas, lo faire assaupre per lo biais dels ensenhaires (FELCO), benlèu prepausar un tèma. J-G. Rouquette fai remarcar qu’un còp de ami per aquò caudriá de subvencions. Mas de qual ? R. Pecout demanda se se podriá demandar a Ricard. De fach un collòqui recent a Marselha a mostrat qu’après son engatjament fons de las annadas 1930 Pau Ricard s’èra coumpletament desengatjat. J-M. Courbet se demanda se la marca « l’Occitane » poiriá sosténer l’occitan ? E caudriá tanben demandar d’ajuda a la DRAC, amai belèu a la DGLFLF. Courbet counois un pauc Miquèu Alessio qu’a ja rescontrat 3 o 4 còps.
Ont anar cercar aqueles joves ? Ont son : a la facultat, ont avèm de bons contactes, per exemple a Montpelhièr Domenge Alibèrt. Dins los licèus tanben en prenent lenga amb los ensenhaires. Mas ailàs l’ensenhament mèrma un pauc de pertot, sembla que siá en Miegjorn Pirenèus que demòra un pauc d’occitan dions los licèus. Autre endrech, sus internet ont d’unes fan de blògs, autra forma de literatura qu’es estimada al PEN Internacional.
Rotland
Pecout fai la remarca que vist lo nombre redusit de mond susceptibles de venir
escrivans d’òc, l’idèa de competicion en Occitania es benlèu pas tròp
pertinenta. Çò melhor es puslèu de reperar e d’encoratjar. Destoscar un
autor sens qu’aguèsse concorrit, e lo premiar.
Quanas formas de literatura promòure. Los blògs ne son una forma nòva. M. Chapduelh conois quauques joines que practican aquò. Tocant la poesia J-Gl. Forêt fai remarcar qu’es tot còp una facilitat per de mond que mestrejan pas la lenga. Afortís segon son experiéncia de despertaire de talents qu’es mai aisit de far de poesia en aprenent la lenga mas qu’aquò representa pas una lenga madura…. De segur cau encoratjar subretot la pròsa, nòvas, contes. M-C. Rixte o afortís.
Quana lenga ? De segur l’occitan lo mai autentic que siágue. Mas R. Pecout pensa que devèm reconóisser lo bilinguisme, estent que i a de mond qu’escrivon en òc e mesclan de francés dins sos escrichs.
« la dictada occitana » es
populara, caudriá popularizar de « jocs d’escritura »
Lançar una idèa nòva que dinamizariá la literatura e despertariá de vocacions d’escrivans ? ? Lo projècte n’es evocat. D’endrechièiras son prepausadas. J-P. Creissac nos rapèla lo succès de la « dictada occitana ». Venguda una tradicion pro largament espandida dins tota Occitània. E perqué se lançariá pas un jòc semblant mai creator, la « redaccion occitana » ? Demòra d’i trobar un nom polit e atrasent que faguèsse pas tròp escolar e personalizèsse lo concèpte. Tornar encantar lo país amb nòstra lenga. M. Chapduelh nos indica que en Dordonha i a una « jornada paratge », qu’es una mena de concors onte las gents devon escriure un tèxt en s’inspirant d’una illustracion. Se ne poiriá alargar l’experiéncia… J-Gl. Forêt ditz que se poiriá organizar de menas de talhièrs d’escritura, encouratjant los joves a far de pròsa occitana. … Se poiriá lançar au nivèl dels cèrcles de l’IEO, a partir dels corses d’occitan que s’i fan. J. Landier apond qu’un exercici interessant es d’imaginar la seguida d’un tèxt inacabat. Se pòt tanben lançar un tèma de despart, per exemple una cançon o un provèrbi e n’imaginar tota una istòria… Jòrdi Peladan mandèt a J Landièr de tèxtes d’escolans a partir d’un nòva sieuna. Un projècte realista que se poiriá lançar tre ara.
R. Pecout interven per dire qu’es una bòna idèa de prepausar un tèma. Nos ditz que la constrencha es un estimulant : « la clau de la creacion ». Balha un aautra idèa : far de talhièrs d’escritura e d’oralitat, que se completarián. Registrar de tèxtes. Car es urgent que la lenga s’ausiga e que sa bona fonetica s’espandiguèsse.
De
mai se pausa lo problèma de la cançon. Tròp sovent las paraulas ne son flacas
o quitament en marrida lenga. S’es lançat a l’iniciativa de Cl Sicre e de S
Carles de rescontres escrivans cantaires a l’Universitat d’Estiu de la Guèpia.
Iniciativa de seguir e d’alargar.
A aquel prepaus R. Pecout nos indica que cal destriar l’escrivan (escrivan public, mestièr) de l’escriveire (creator, autor). Dins lo TRESOR dóu FELIBRIGE se pòt aital trobar : « Escrivan : Ecrivain, scribe, greffier, employé de bureau … exèmple : Escrivan publi » ; e « - Escrivèire : celui, celle qui écrit, qui aime à écrire ». Li es demandat de nos escriure una pichona nòta aquí dessús dins « Lenga Maire 2015 ».
9.
mocion
per s’opausar a l’idèa de batejar « Occitanie » la novèla region Lengadòc-Miegjorn-Pirenèus-Rosselhon
M-C. Rixte interven per dire qu’es d’una importàcia màger qu’uno mocion siá redigida per s’opausar a l’idèa de batejar dau nom solet d’ « Occitanie » la novèla region Lengadòc-Miegjorn-Pirenèus-Rosselhon. Aitanben R. Pecout fai remarcar que cal tanben felicitar pèr la popularitat subta del mot « occitan », que d’un cèrt biais es una presa de consciéncia dau fach d’èstre occitan. Fach nòu e d’importància. E d’en segond afortir qu’Occitania es pas soncament aquò, es ben mai granda e n’en precisar l’estenduda. Tota l’assemblada es d’acòrdi per aquesta proposicion. Lo president J-F. Brun aurà per tasca de far un borrolhon que los uns e los autres i portaràn sas modificacions.
Après una setmanada d’escambis internet a la seguida de l’acamp n’arribam a aquel tèxt :
Les écrivains de langue occitane rassemblés dans la section de langue d’Oc du P.E.N. international, association mondiale des écrivains pour la liberté d’expression, saluent la naissance de la grande Région regroupant « Midi Pyrenées » et « Languedoc Roussillon ». A cette occasion ils veulent exprimer leur satisfaction de la mention de la culture occitane par les candidats, dont les dirigeants de la nouvelle majorité, Carole Delga et Gérard Onesta qui se sont engagés à la soutenir activement. La culture occitane est estimée et étudiée dans le monde entier, mais est actuellement l’une des plus menacées de notre planète malgré le dynamisme dont font preuve ses acteurs culturels. Ils se réjouissent des
nombreuses prises de positions pour la dénomination d’Occitanie dans
des sondages de journaux, des pétitions, dans les conversations, et cela,
bien au-delà des associations et des acteurs de la culture occitane. Les écrivains d’oc entendent dans ce souhait le besoin de faire entendre la voix des citoyens. Ils en mesurent toute la portée de conscience et de fierté. Ils veulent contribuer au débat en relevant un argument historique et géographique quant à l'appellation « Occitanie » ; la nouvelle région ne constitue qu’une partie de l’ensemble des territoires dont l’occitan, des Alpes aux Pyrénées, est la langue historique. Ce nom n'intégrerait pas dans l’Occitanie les autres régions qui la composent (Aquitaine, Provence, Auvergne, Limousin, Drôme-Ardèche, Val d’Aran, Vallées du Piémont). Pour cette raison, le nom de Languedoc ou de "Languedoc-Pyrénées" nous apparaît plus approprié. Et si le nom d'Occitanie est choisi, un complément tel que "Occitanie-Pyrénées" serait tout indiqué. Nos concitoyens se prononçant
spontanément pour le nom d’« Occitanie » peuvent
entendre, croyons-nous, qu’il est préférable d’offrir ce nom
en partage à tous, de l’Aquitaine à la Provence, du Limousin aux
Pyrénées : il exprime tout à la fois la pluralité et l'unité
culturelle des pays d'Oc. Ce partage culturel interrégional sera un
chantier pour demain. Ces éléments posés au débat,
les écrivains d’oc regroupés dans le P.E.N. Occitan, prendront acte du
nom qui sera voté par nos élus après la consultation démocratique
annoncée et que nous attendons tous. Ce qui doit être à tout prix évité,
c'est une dénomination technocratique qui serait oublieuse de l'Histoire,
ou un sigle comme le malheureux "Paca". La conscience citoyenne
a, et aura, cette exigence. Ce nom portera la fierté historique et
civique de la Région, tant pour les habitants qui y sont nés que pour
les nouveaux arrivants qui y ont été accueillis. Cette conscience ne
peut que conforter le dynamisme des "Pays" et des villes qui
constituent la nouvelle Région. |
Lo PEN occitan maugrat son abséncia de mejans a una implicacion editoriala regulara amb de libres estampats (actes de Valença, co-edicion amb JORN de la Gacha a la Cistèrna en anglés, actes de Narbona en preparacion). Mas subretot avèm fach una tièra d’e-books – que còstan pas res, solament de trabalh, e an una difusion virtualament infinida. Se’n pòt far tant que volèm e los botar en linha. J-F. Brun mòstra los recuèlhs de 2013 e 2014 (« Lenga maire »). Lo de 2015 es en preparacion. Los participants son conscients qu’aquò se contunhèsse.
Se mençona tanben l’idèa d’una antologia dels escrivans estrangièrs del PEN internacional en divèrsas lengas, revirats en òc.
11.
traduccion
J-F. Brun : de reviradas d’autors estrangièrs en lenga d’òc, seràn botadas sus nòstre sit. N’i a ja tres e-books.
J-F. Brun rapèla la dualitat de concèptes revirada/traduccion. Traduccion correspondent als estandards modèrnes e revirada estent un sentit mai larg ont se fai passar un tèxt d’una lenga a l’autra amb mai de libertat, practica majoritària en cò nòstre ont avèm pas gaire d’expèrts mestejant l’occitan e de lengas raras. R. Pecout nos assabenta que lo mot « revirada » dins lo sens de « traduccion » es pas tan nòu qu’aquò, l’atròba en cò de Bigòt de Nimes tre 1850. JM Courbet nos precisa que Mistral ignòra pas l’emplec de « Revirada » per « traduccion » emai aquò se veguèsse pas tan clar dins lo ‘Tresor’. I cal anar espiar de mai pròche e se legís : « Tradurre : traduire, v. revira ». E : "reviraire" es dins lo Tresor : "traducteur". Ni qu’a « Revira, Revirado los sens de « traduire, traduction » i siaguèsson pas mençonats.
12.
Acamps
avenidors
J-F. Brun : rapèla que antan aviam per projècte de far dos acamps dins l’an, dins d’endreches variats d’Occitania per rescontrar de mond als quatre caires del país. Mas venguèt tròp dificil e se repleguèrem sus Montpelhièr. Los participants demòran favorables a l’idèa que se faguèsse un segond acamp dins l’an. Mai tematic, diferent de l’AG, e se se pòt a un autre endrech que Montpelhièr. Ongan i a agut per exemple aquel de Narbona.
J-M . Courbet demanda se se poiriá pas benlèu faire en Peiregòrd, au moment de la Felibrejada del Perigòrd ? M. Chadueil pensa que l’idèa es pas marrida e que ne caudrà parlar amb Valèri Bigault
E i aguent pas mai a dire la sesilha es levada qu’es 5 oras passadas d’un quart
[1] Résolution du P.E.N. International sur la Langue Occitane en France