Seteme
de Provença lo 20 de febrièr de 2013
Nòstre
centre PEN participèt lo 2 de Febrièr de
Èra
un matin clar de grand vent sus
En
dintrant dins Seteme cau cercar un pauqueton, de verai, mas s’atròba un polit
centre culturau dedicat a Joan Ferrat. Es flame nòu, betum acièr e veire, e
puslèu grandàs.
Una
exposicion dins lo vast corredor luminós de l’intrada retrai en imatges
l’epopèa qu’anam espepissar dau temps dau collòqui : Rebol, Ricard,
Camprós, Roqueta.
Se
dobrís lo collòqui. Amb Maria-Joana Verny parlam de la prumièira vida de Max
Roqueta, sa joinessa de batalhaire caput tre qu’aguèt descobèrt que la lenga
dels embelinaments de l’enfança èra aquela dels caps d’òbra de Mistral.
Lo novèl Lengadòc, e puòi la revista « Occitania » ont gisclèron
per lo prumièr còp los mots de « colonialisme interior »
qu’anavan fach flòri mièg sègle puòi. E l’ofici de premsa occitan (OPO),
Prenèm
amb Jean-Luc Pouliquen la pagèla de l’extraordinària saga que siaguèt la
vida de Pau Ricard, sagà que se mèscla dins las annadas 30 a aquela de la
naissença de l’occitanisme a l’entorn dau « Calen » de Marselha
e dau jornal « Occitania ». Abans que lo creador dau « pastís
marselhés » virèsse la pagina d’una sincèra passion de joinessa.
Candidat dau « Partit Provençau » en 1936 ço que li vauguèt de se
retrobar davant los tribunaus. Ont siaguèt defendut per Frederic Mistral nebot.
Afar que conoguèt un grand resson dins Marselha ont la premsa escricha avia adés
una audiéncia espectaclosa. E puoi après la guèrra tot aquò siaguèt pas mai
qu’un remembre afeccionat, e Ricard s’avastèt dins d’autras aventuras.
Era, nos dirà Pèire Grau, « un prince florentin qui aimait distribuer ».
Apassionant retrach.
Jòrgi
Reboul, « l’òme drech », siaguèt de segur evocat tot de
long, e mai precisament per Domenja Blanchard e Glaudi Barsòtti. Remesa en plaça
de l’òme d’accion e de son òbra, e anecdòtas gostosas que prenon sa plaça
dins lo malhum de l’epopèia de l’occitanisme au sègle XX.
Felip
Martèl clavèt la sesilha amb una mesa en prespectiva istorica d’aquela
pontannada. Trasent un lum novèl sus d’unes aspèctes. Perqué la liga dau
miegjorn, puoi l’occitanisme naissent recampat a l’entorn dau jornau
« Occitania » non capitèron ?
Es que mancava darrièr las idèas per las metre en practica los elements
militants. E perqué los occitanistas emai aqueles de sensibilitat maurrassiana
forvièron de collaborar amb los nazis ? Aquò’s que la referéncia un
pauc mitica a la civilizacion trobadorenca, e l’escanament de Catalonha per lo
faissisme, constituiguèron una antidòta poderosa.
Interessanta
e instructiva jornada de segur, que los actes ne sortiràn dins un brieu,
reforfant d’informacion inedicha … e preciosa per comprene d’ont venèm
e ont anam !