Tolosa:
acamp dau 1 d'Abriu de 2012
La velha èra lo grand passacarrièira dins las carrièiras de la ciutat mondina, per revindicar una lei de las lengas minoradas de França. Un flume gaujós e afestolit de colors de sang e d'aur, de croses occitanas, las musicas, las danças. I èrem au mitan, de segur pas los mai vesedors mas aiçò èra pas nòstra tòca, amb aquela bandièira flame nòva qu'anóncia : " La lenga occitana es una lenga del mond " e nos presenta coma : " Escrivans d'Òc al sègle XXI, seccion de lenga d'Òc del PEN Internacional (Poetas-Ensagistas-Novelistas) per la literatura e la libertat d'expression ". Aquel passacarrièiras èra de segur una escomessa après que se siaguèsse capitat de recampar 25000 personas per la lenga d'òc a Carcassona en 2009. Caliá faire au mens melhor. E de segur la tòca es estada gandida, que nos sèm comptats 30000 e que las fòrças de l'òrdre donan l'evaluacion de 20000, çò que permet d'afortir qu'èrem au mens 20000, e que l'epòca ont tot l'occitanisme podiá caupre dins un carri (amb un Manciet risolièr diguent a Max Roqueta : " se lo carri tomba dins la comba, i a pas pus d'Occitania ") e ben aquel temps es avalit e la revindicacion occitana a pas pus un caractèr confidencial. De mai, cau notar que lo viatge a Tolosa a un còst e que mai d'un occitanista afogat nos a fisat qu'i anava pas per de rasons de moneda. Una capelada a nòstre car Joan-Pau Creissac qu'a tengut lo margue e la bandièira pesugassa dau PEN occitan tot de long de la caminada, amb un larg sorire sus sa cara coma o mòstran las fòtos ! Urosament sèm estats lèu rejonchs per Magalí Bizòt, Teiriç Òffre, Miquèl Decòr, Claudi Alranc, Bruno Peiràs… qu'an portat d'ajuda, e nos son tanben venguts encoratjar Louise Esher, Xavièr Bach, Pèire Venzac, Joan-Claudi Forêt, Jaume Figueras, Jaume Landièr, Frederic Fijac… E nòstre car sòci ariegés de Saverdun, Andrieu Pagés, reialament enropat dins una bandièira sang e aur asornada de la crotz de Tolosa, acompanhèt la bandièira tot de long de la caminada, e distribuiguèt als qu'espiavan la bandièira lo papieiron en òc e en francés qu'explicava : " Escrivans d'òc del P.E.N. internacional : qual sèm ? " E se sèm totes retrobats sus la plaça dau Capitòli, tant de drapèus que se balancejavan, tant de gents comolas de gaug vestits de las caudas colors de nòstre país, de manidets escarrabilhats, de sorires, e lo micro que fasiá lo bilanç dau jorn : capitada, capitada. E la musica, poderosa. Mòstra clara de tot lo revoge de novelum que bolèga lo movement musical occitan d'aquesta passa…
L'endeman, bon matin la plaça dau Capitòli èra neta, silenta, d'aucèls i revolumavan en sisclant. E nos retrobèrem a l'Ostau d'Occitania ont nos aculissiá Sèrgi Carles. I èrem un quinzenat (Brun, Carles, Òffre, Decor, Bizot, Rixte MC e JC, Julien, Roux, Matieu, Bardou, Chadeuil, Barsotti, Pessamessa, Bronzat, Javaloyès) per un acamp que nos cauguèt menar de còcha, mas ont reglèrem pro de causas.
D'en primièr discutiguèrem d'orientacion generala.
Ara que sèm tornats a de bon dins lo PEN Internacional, nos cau fonccionar coma una seccion dau PEN, de segur. Aquò vòl dire d'en primièr participar a d'acamps internacionals amb d'autras seccions dau PEN, e engimbrar amb elas d'unas accions comunas. E i a una seccion que sembla facha per nautres e ont sèm ara perfiechament integrats, aquò's la de la " Traduccion e dels Dreches Linguistics ". Aitanben se vei que i a dos pòles un pauc desparièrs dins lo PEN : i a lo costat cultural, la promocion de l'escritura d'esperela, e puòi i a tanben lo costat militant engatjat per los dreches umans fondamentals dins lo mond. Es logic que nòstra accion participèsse a aqueles dos axes, mas los qu'èran aquí son totes consents per que se diguèsse que sèm d'en primièr una associacion d'escrivans e qu'es a l'entorn d'aquela especificitat que nòstra accion deu demorar carrastelada. Establir una frairetat dels escrivans d'òc qu'o vòlon, la dinamizar per sos escambis amb los PENs d'autras culturas, e parlar au nom dels escrivans qu'an son agach particular sus çò que concernís la lenga, la cultura e lo país d'òc. De presas de posicion sus de subjèctes generals, de segur es logic e sanitós que ne faguèssem quauques unas cada an, mas devèm pas se fòraviar dins aquò d'a fons e devèm nos entrevar mai que mai que mai d'una dinamica implicant los escrivans, a a l'entorn de la literatura d'òc, qu'es a bèles uòlhs vesents l'element mai indiscutible de la cultura d' òc d'ara. L'argumentacion destructritz dels qu'afortisson que los dialèctes d'òc coma lo gascon o lo provençau son de lengas irreductiblament diferentas pòt pas res contra nòstra logica qu'es de perlongar e d'afortir la tendéncia generala qu'an totes los qu'escrivon en òc de se definir coma apartenent a un espaci cultural " panoccitan ", definicion culturala e dinamica que se trufa d'aquelas argucias estrechassas. Dau ponch de vista cultural i a una sola lenga d'òc e non pas tota una tièira. Nòstre centre PEN n'es la pròva. Ara se pausa la question de saupre cossí fonccionar. Sèm dins una pontannada de papieirocracia estrèma, e lo fonccionament d'una associacion es supausat èsser regit per de règlas estrèmament formalas, amb un burèu que fai lo trabalh e decidís e puòi fai cada an son rapòrt als sòcis. Clarament, nos cau fonccionar autrament e metre dins lo còp dau mai que se pòt totes los qu'o vòlon d'un biais collegial, e es per aiçò qu'avèm instituit la lista yahoogroupes que permet als que n'an lo voler de comunicat tot l'an e de far antau viure lo PEN occitan. Amb l'individualisme natural als escrivans e tanben als occitans, un mòde de fonccionament ierarquic rigid seriá irrealista e res marchariá pas pus.
Ara cossí fonccionar ?
Mai d'un cop, subretot quora nos adreiçam als poders publics o que sollicitam una collaboracion, vesèm cossi es ara important de respiechar las formas administrativas. Per exemple ara, causa nòva, nos demandat un numèro SIRET, que Jaume Landièr s'es entrevat de l'obténer, çò qu'es estat ja tot un afar (ara l'avèm !)… Se pausa la question de las subvencions, dempuòi 2012 fonccionam donc sens ges d'ajuda exteriora, la pontannada es pas favorabla a comptar tròp sus de gròssas subvencions, mas sèm en trin d'estudiar cossí demandar de subvencions a la DGLF, coma ja discutit a Graveson l'auton passat. Es clar qu'es dificil de demandar a las Regions de budgets de fonccionaments ont lo màger pòst de depensa es de viatges, e que caudrà alestir de projèctes : aquel de Valença (veire mai luònh) n'es un, e segon coma capitarà aiceste, se'n poiriá prepausar un autre a Montpelhièr per 2013.
Los projèctes
Lo comitat de la Traduccion e dels Dreches linguistics dau PEN internacional que ne fasèm partida amb los autres PENs de lengas minorizadas ten ongan un acamp a Barcelona los 4-6 de junh. Lo president JF Brun s'atròba dins l'impossibilitat de i anar per de rasons professionalas, ligadas au fonccionament dau servici espitalièr ont trabalha. Adonc aviá fach la rampelada per que quauqu'un mai nos i anèsse representar. Pèire Pessamessa es d'acòrdi per aquò e nos anóncia en assemblada que i anirà. Serà l'escasença de prepausar a aquel grop de participar a l'eveniment d'Ostana 2013. Lo congrès annadièr dau PEN es ongan a l'autre cap dau mond, en Corèa dau Sud. Lo còst, viatge + dreches d'inscripcion, es consequent, perquinaquí 1500 euros. Es de primièira importància que i anèssem l'an d'après nòstra reintengacion, qu'autrament aquò fariá fòrça marrida impression ! Adonc lo president JF Brun demanda a l'Assemblada de decidir se lo PEN li pòt remborsar aquel viatge, e rapelant que los precedents (Girona, Belgrad) los aviá pagats personalament per estalviar las pichonas economias dau PEN occitan. L'assemblada o accèpta a l'unanimitat e s'oficializa donc dins aqueste rendut compte que se poirà tirar una soma inferiora o egala a 1500 euros per aquel viatge. Pèire Pessamessa anóncia son intencion d'anar el tanben a aquel congrès.
Acamp d'auton a Valença.
Aqueste projècte es ambiciós per nautres, perque aquí per lo prumièr còp montam un dorsièr per èstre sostenguts per los poders publics, çò qu'es un trabalh malaisit e pesuc. La data es fixada, se tendrà donc los 17-18 de Novembre. MC Rixte nos explica après qu'aguèsse pres lenga amb de contactes locals (que l'an aculida fòrça coralament e favorablament) qu'aquò's lo PEN que deu faire la demanda, e una avança financiària. L'IEO de Rose-Aups (Droma et d'Ardecha) ajudarà a la logistica, e las collectivitats localas cobriràn los fraisses amb una subvencion. S'es previst de reténer doas salas au pargue d'exposicions de Valença. I aurà un aperitiu, puòi un manja-assetat amb un bufet. E après aquò una serada de cinèma amb nòstre car sòci Joan Flechet que prèsta sa videotèca requista per l'escasença, se veirà lo film emblematic "l'orsalhèr". Lo dimenge de 9 à-12 acamp intèrn dau PEN club dobèrt als arpitans e italians, jos la forma d'una taula redonda. Lo fiu director ne deuriá èsser linguistic: mesa en evidéncia e illustracion de las relacions entre las doas lengas "regionalas" de Ròse-Aups. L'importància de far aquel acamp en Ròse-Aups ten a mai d'una causa. D'un biais la consciéncia occitana, la cultura occitana, etc… son mens vesedoiras dins aquela region qu'en Lengadòc Rosselhon, Miegjorn-Pirenèus, o Aquitània, mas d'un autre latz la region afortís publicament que reconois coma " constitutivas de son identitat " sas lengas "regionalas". Çò que trai aquela region entre las autras regions francesas a la poncha de la reconoissença de las lengas ! E vòl aver per politica d'investir seriosament dins aquel desvolopament, avèm donc una oportunitat aquí. De mai, aquela region es estacada a sos ligams amb Piemont, ont l'occitanisme creis activament, e qu'es ben representat au PEN occitan. Enfin, es interessant de nosar de ligams amb los que trabalhan per una lenga sòrre, lo "francoprovençal" o "arpitan". Se fai la remarca que, maugrat la dissimetria de las doas literaturas, l'arpitana estent fòrça mens desvolopada en quantitat e en ambicion fins ara, los arpitans son remirablament organizats, melhor de segur que los occitans caracterizats per la simpatica anarquia que sabèm e qu'es pas deman la velha que se cambiarà. Aquò es verai en Itàlia ont los de la Val d'Aosta son fòrça actius e estructurats, e Franc Bronzat nos ditz que serà fòrça interessant de los integrar dins lo projècte de Valença. Parièr en França, sembla. J Roux nos parla d'un acamp ont deu participar, los 22-23 de Setembre a Bourg en Bresse, a l'entorn de la cultura francò-provençala. I aurà Joan-Loïs Blenet qu'i parlarà de teatre, el Roux s'entrevarà dau costat escritura. E de segur ajusta que parlarà dau PEN club e anonciarà nostre acamp de Valença. Caudrà convidar lo PEN francés e son president Sylvestre Clancier per aquel projècte, estent que s'i omenatjarà René Tavernier (1915-1989), ròse aupenc e vice-président dau PEN-Club francés en 1979 e dau PEN-Club internacional en 1984, per Edgard Pich, de l'Académie rhodanienne des Lettres. JF Brun vai prene lenga amb el. Per que siá una capitada cau far la comunicacion necita e s'es previst 1000 èuros de budgèt per aquel pretzfach.
Autres acamps
Una visibilitat a la Comèdia dau libre de Montpelhièr es envisatjada, en particular a l'escasença d'un rescontre sus la revirada que JC Foret n'es un dels organizaires. Lo dissabte 2 de junh de 2012 : " Poésies anglaises et occitanes à l'épreuve de la traduction " , Espace Pierre Clerc, Esplanade Charles-de-Gaulle / 13h-14h. Amb Maria-Cristina Rixte, Joan-Claudi Rixte, professors e traductors, et Joan-Frederic Brun, autor et traductor. Animacion par Joan-Claudi Forêt, lectura per David Stanley. Après Valença e Ostana, imaginam qu'a Montpelhièr se poiriá far un autre acamp un pauc ambiciós amb un eveniment literari e la participacion de centres PEN amics, en demandant per aiçò de subvencions. Se poiriá preveire en 2014. Abans, l'escasença nos es porgida per Franc Bardòu d'un eveniment en país d'Aude amb participacion d'escrivans catalans coma Manel Zabala, a l'entorn de l'ostau de la cultura occitana e catalana. Se poiriá debanar en auton 2013 e representar antau lo congrès d'auton dau PEN occitan. Tot lo mond demòra d'acòrdi sus lo principi que se contunhèsse aqueles acamps amb un ritme de basa de dos còps per an, un puslèu costat Aquitània e l'autre puslèu costat Provença.
Concors literaris :
Franc Bardòu fai remarcar que lo resal d'escrivans que constituís nostre centre PEN a mostrat son utilitat quora s'es trachat de far conoisser l'existéncia de concors literaris organizats per la Societat dels Jocs Florals. Amòr au resson que bailèrem a aquela crida an recebut fòrça mai de tèxtes en òc, fòrça mai qualitadoses, prova que lo PEN occitan contribuís de verai a empusar mai de dinamica a la vida literària occitana. Membres: Se parla tanben un brieu dels novèls membres qu'arriban au PEN, dels joines escrivans mai que mai, e de l'importància que i a a los integrar, en lor balhant de plaça e un ròtle. Lo PEN a vocacion a èsser per eles un mitan favorable au desvolopament de lor trajectòria d'escritura.
Edicion.
Franc Bronzat nos tòrna dire que la Chambra d'Oc a de mejans d'edicion que podèm utilizar per far estampar de brocaduras dau PEN. Rasonablament ço que cau apreparar es un " flyer " (papieiron informatiu) que se distribuirà a Valença. Idealament ne cau au mens dos modèls : un per distribuir en França, explicam quau sèm, un autre en anglés per los eveniments fòra de l'exagòn (congrèsses dau PEN…) ont se presentariá melhor nòstra lenga, nòstra literatura, e nòstra estranha astrada, d'importanta literatura ocultada dins una lenga sotmesa a un procèssus actiu d'eradicacion, e que pasmens arpateja per viure a de bon… Cau donc preparar aquel flyer que siague lèst en setembre per èsser estampat per la Chambra d'Oc. F Bronzat prepausa tanben que Chambra d'Oc estampèsse un librilhon un pauc mai ambiciós, amb una presentacion brèva dels escrivans (amb fòto) mostrant lo dinamisme literari de nòstre grop. Cau apreparar aiçò per que siá disponible a Ostana en 2013. Enfin, una veritabla rejoncha larga de tèxts dels autors dau PEN, vitrina de nostra literatura au sègle XXI (mas pas antologia au sens estricte dau mot), es necita, e pòt èsser evolutiva e revisada regularament, accessibla sus lo sit wèb en format pdf, çò que fai que costariá pas res, es a dire pas res mai que d'engatjament militant. Seriá interessant que siá rica e reactualizada per illustrar la vitalitat de nòstra literatura. L'idèa es donc de l'alestir jos la forma d'e-book en format PDF telecargabla per quau vòu sus lo sit. Lo president JF Brun s'engatja adonc a metre en camin dins l'annada aquel projècte. Basta donc que nòstres sòcis li mandèsson sos tèxtes. Una condicion pèr èsser inclús, segon la suggestion judiciosa de JC Forêt, aquò's que lautor aguèsse pagat son escotison au PEN de lenga d'òc.
Istòria dau PEN occitan.
Aquela es de reescriure. L'equipa d'ara a pas capitat de recampar las informacions per ne rebastir l'istoric. Se decidís de demandar als que l'an viscudas sos sovenirs d'entre 1965 e 2008… Barsòtti e Pessamessa an de documents que nos comunicaràn. Pessamessa parla d'un butletin de 1972. Bardòu a sos sovenirs, mas s'i mèscla de contèstas de personas e decidissèm que poirem los utilizar per rebastir l'istoric sens rendre public çò que tòca las contèstas entre personas.
Reviradas
Guiu Matieu se prepausa per prene en man nòstre projècte "reviradas". D'en primièr se vai atalar a l'inventari de çò que s'es fach, abans de veire cossí o espandir (e-books a gràtis s'aquò interessa pas tròp nòstres editors?). D'en primièr vai donc vai pausar a cadun la question de las reviradas qu'a fach, de l'òc a una autra lenga o d'una autra lenga a l'òc. F Bardòu rapèla que "Gai Saber" es interessat de publicar dins sas colonas de reviradas, e que nos convida a li mandar de tròces d'aicestas.
PER CLAVAR: DECISIONS AFORTIDAS!
1) Far de Valença 2012 una capitada! Per aiçò demòra de contactar PEN francés e tanben lo PEN Soïs Italian e Romansh (Franca Tiberti), de mandar a MC Rixte totas las adreiças de contactes qu'avèm, e d'insistir tant e mai sus la participacion mai larga e abondosa que se poirà a aquel acamp. Es fòrça important, es un dever militant dels membres, qu'aquela escomessa devenguèsse una polida capitada.
2) Metre en camin l'antologia en pdf per lo siti, e tanben preparar lo librilhon prepausat per F Bronzat (que cal que siá prèste per la prima 2013) e un "flyer" de presentacion que serà disponible a Valença.
3) Inès Cavalcanti nos rapèla qu'es au PEN de decidir quau sera lo candidat "designat" per lo prèmi Ostana: autor o actor cultural de remarca.
4) Ajudar nòstre amic e sòci Guiu Mathieu dins son trabalh d'inventari de las reviradas, ja en camin.