Franc Bardòu : Lo dîvân de ma sobeirana (2019) ; Recoltaràs çò que semenas (2020) Collection « Votz de Trobar » Tròba Vox Edicions.
Se cau laissar enrebalar per aquel flume desaviant de
paraulas que vos subronda lèu dins son rag de contunh. Fai mai d’un terç de
sègle que Franc Bardòu a apondut sa votz e son inspiracion sosprenentas dins la
granda aventura de la literatura d’òc. D’ausida lo modernisme de sas pròsas es
estat remarcat e mostrava cossí en fin de sègle XX se podiá escriure en òc de
nòvas cortas e poderosas que trasián sus la realitat dau mond un agach
diferent, interrogator, prigondament pessimista (D'ara enlà, IEO coll
ATots 1999). Un legeire tant exigent coma Bernat Manciet s’i èra pas enganat.
Seguissiá amb atencion los prumièrs passes d’aquel novèl prosator. Mas dempuòi
un moment me sembla que l’essenciau de l’òbra de Franc Bardòu es virat cap a
quicòm de diferent, la construccion d’una òbra poetica abondosa e exigenta.
La poesia es coma sovent en cò d’un escrivan una clau per
anar mai luònh dins l’analisi de son òbra e i dobrir d’autras pòrtas que se
sopçonava pas. Mas aquí, s’asondar dins la poesia de Franc Bardòu es un
exercici un pauc perilhós. Ressorsar d’un biais desaviant de ressons caotics
coma de raives de fin de nuòch de tèmas de poesia arabò-andalosa, de trobar
clus, de subrerealisme mediterranenc, e pro de causas encara. Maelstrom de mots
e d’imatges revolumant a l’entorn d’un gorg fons d’angoissa e d’interrogacion
existenciala. E saique es puslèu las pròsas que pòdon nos ajudar a trobar un
fiu director dins aquel esmarrador. La referéncia a Nelli, a la fin’amor e au
Catarisme deu pas enganar : aquelas tematicas son prigondament remanejadas
e reïnvestidas dins lo sens d’una expression originala e modèrna.
Dins los tèxtes de Bardòu metrica e prosodia se singularizan.
Sembla evident que lo poèta vòu retrobar la musica dels tèxtes occitans
medievaus e mai que mai los ritmes complèxes e sofisticats dau trobar. Coma o
faguèt Perbòsc tanben au sègle passat. Aquela reapropriacion d’un fons
plenament nòstre per ne far quicòm de fonsament nòu balha una granda originalitat
a aquela òbra plena d’estonantas fulguràncias.
Lo respir blond dels grands còrs de la prima
Brèça ma carn d’un encant illusòri ,
A cada pas de la luna erbatgiva,
Sa pèl d’argent escrincelanta e nuda
Me pausa en man la tebesor nadiva
E mòu son cant d’estius e de promessas
Qu’a cada jorn perdut S’escampilhan Poscalha
Es malaisit de presentar en quauques
regas « una òbra vida », coma la qualifica el meteis l’autor
que m’escriu « trabalhi plan menimosament cada jorn (coma o nos
conselhava lo grand Max Roqueta, que li emprunti la nocion poëtica e teatrala
de « Ròsa Bengalina ») ».
Dins aquel crusòl de creacion
exigenta (« trabalhi a l’atanòr » m’escriu l’autor) l’univèrs
entièr es passat au fuòc e regenerat en idèa. Es lo fuòc dau « còr
brutlant de la lenga de l’amor ». La reapropriacion d’aisinas poeticas
delembradas vai au rebors de tot classicisme, es una poetica assumida de
l’insurreccion, res es pas rassegurant aicí. Si que non quauques visions
encantadissas de la beutat dau mond abans que los umans non
l’embrutiguèsson :
Los camins de Rasés debanan sa claror
De filhas e de flors coma òm se’n tòrna al brèç
Retorn a la pagina de l'autor
Retorn a l'ensenhador de la literatura
montpelhieirenca d'òc
Retorn a
l'ensenhador de la literatura dau sègle XX-XXI
Retorn
a l'ensenhador generau