l'occitan coma se parla e s'escriu a Montpelhièr

Una pagina mai personala presentant l'autor dau siti e sas òbras en òc.

L'autor

Joan-Frederic BRUN, nascut en 1956 a Montpelhièr, descobriguèt coma un esbleugiment, dau temps de son adolescéncia, qu'aquel paraulís liure coma lo vent que florissiá a las bocas dels vièlhs, èra una lenga que s'escriu dempuòi mil ans... En margina d'una cultura oficiala pervenguda ara au darrièr gra de l'assecament, se podiá retrobar la vida druda e gostosa, las colors, las sentidas, lo païs verai, portat per aquela sintaxi que (coma escriviá Carles Camprós) s'assoplís a cada instant dabans las exigéncias de la pensada.

Aquò lo butèt tre l'atge de quatòrze ans a causir d'escriure en òc. En 1974, a l'atge de dètz-e-uòch ans, publiquèt dins"Òc" sos prumièrs poëmas (Lo Romance de la Grand Prada). En 1979, faguèt estampar son prumièr reculh de poëmas titolat "Estius e Secaresas", ont l'intensitat de l'esmoguda s'apària amb l'exigéncia de la recèrca formala sus lo lengatge. Vetz aquí la critica dau libre per JP Tardiu.

Aqueste reculh reçachèt un acuèlh meravelhós. Aquí quauques criticas o tròces de letras.

"Lo reculh pus important d'aquestas annadas, en poësia" (JP Tardiu) "Vòstres Estius e Sacaresas vos situan demest nòstres milhors poëtas - e pas solament de vòstra generacion" (Rogièr Barta). "Reculh que per ieu, marca e pòrta d'esperanças; d'aquelis que torni veire a plaser tre ara. Un ton pro nòu dins la poësia, un retorn a la puresa de Max Roqueta " (Leon Còrdas). "Tout y est, facture, aisance, éclat, brouillage et amour. (...) Cette lecture (...) suscite en moi, je vous l'avoue, quelque jalousie subtile (...) vous voilà l'un des princes de nos jeunes poëtes. (...) Merci donc pour ces poëmes, les seuls dignes d'intérêt depuis les quatrains de Nelli. Littérature occitane pas morte!" (B. Manciet). "Aquela òbra a comptat per ieu. Ai agut lo plaser d'i dintrar coma se dintra dins l'escur e lo silenci d'una capeleta romana. Ont tot çò qu'es de la vida ordinària es fòrabandit e coma negat." (Max Roqueta). "Parole tendue, vibrante, sans concession (...) quête de l'amour sublime, expérience de la finitude: autant de choses qui font de Joan-Frederic Brun une espèce de jeune maitre" (Ives Roqueta, la Dépêche 23-10-79). "Es uno pouësio puro, classico dins sa formo e dins soun esperit, subretout dins li sounet, emé quaucarèn, pamens, qu'es bèn de noste tèms: vole parla de la part que ié fasès au mistèri di causo" (Fernand Moutet).

Dins la meteissa pontannada, compausèt son roman fantastic "lo Retrach dau Dieu Negre", mesclant las influéncias de la pròsa provençala de Josèp d'Arbaud e de la literatura fantastica americana mai modèrna. Aquel libre sortirà pas qu'en 1986.

Dins aquel camin d'escritura en companhiá dels de sa generacion (JP Tardiu, JP Creissac, JM Pièire, JP Baldit, F Angelau) J.F. Brun virava antau l'esquina a tota referéncia provincialista o aparisenquida. Per los d'aquel temps lo luòc de la literatura d'òc es autre, la literatura francesa es pas ni un modèl ni un espaventau, es simplament estrangièira. L'espaci de la cultura d'òc es totalament autonòm, posant dins sa quítia singularitat son dinamisme pròpi. las doas fònts complementàrias e antiteticas dau parlar dels païsans e dels tèxtes ancians, coma o aconselhava Alibèrt. Las literaturas latinas o latino-americanas mostravan d'autras referéncias, d'autras endrechièiras. Tot èra possible, tot èra nòu, tot èra de far...

De legir : un estudi sus Renat Nelli que presentère au collòqui de Tolosa... E uòi, ma charradissa sus l'òbra poëtica de Felip Gardí lo dissabte 1° de Març de 2002... Un autre estudi sus lo meteis a prepaus de sa sortida dau reculh de poèmas "a la Negada" (2006) paregut dins "la Setmana" de Febrièr 2005.

Una nòva fantastica: LAS ENROJADAS

En 1218 Frocand Granièr, de Montpelhièr, se'n tòrna a pè de Madièiras arroïnada, atraversant lo païs misteriós e desolat de la Serrana, ont rescontrarà las redoblablas enrojadas, e la mòrt.

Ni per aquela - e aqueste siti n'es una pròva - aquel itinerari d'escritura podiá pas que s'inscriure dins lo rag d'una continuitat. Lo rag drud d'aquela lònga tradicion literària de la jos-varietat orientala dau Lengadòc, a las confinhas de la Provença. Que, de Rambaut d'Aurenga a Max Roqueta en passant per los autors dau Pichon Talàmus, Rodil, Despuech-Sage, Favre, Ròcaferrièr, Langlada, L'Escotaire, Chassarí, Josèp Lobet, Pèire Azemà, e tant d'autres, a totes faguèron d'aquela parladura "una de las mai essencialas, de las mai ricas, de las mai plegadissas. E tant lèstas a exprimir çò de mai agut o de fin dins la sentida o lo pensar" (Max Roqueta).