"Las Brisòlas"
in "Omenatge a Claudio
Salvagno" OC 2020
Julh
de 2011. Aquel estiu preniá son plen. La sason bauja. Sason requista tanben per
la poesia, que teniá son festenau annadièr a Seta. Crese qu’es a aquela
escasença que faguère lo rescontre de Claudio SALVAGNO. Que coma tot aimador de
letras d’òc n’aviái legit « l’empèri de l’Ombra » (2004) libre rufe e
embelinaire que sembla pas a res mai.
O
retròbe dins mos quasernets d’adés amolonats jos aquel títol un pauc
enfatic d’ « estraviatges »:
« Sèta es estat tanben l'escasença de rescontrar
l'estonant e pertocant poèta vengut de las luòntas vaus piemontesas als pus
luònhs confinhs de nòstra tèrra: Claudio Salvagno. Menut e linge, una cara de
montanhòl, un fin sorire e d'uòlhs que carrejan de rius de lutz serranèla.
L'escotar es un cabús dins lo fremin de l'emocion totala. Aqueles mots simples
e bercats, arrenguieirats, per dire la nèu e lo languiment e l'amor perdut e
l'estranhesa dau mond. E las mai trebolantas interrogacions.
... parpalhons, brisòlas, parpaiòles, brisòles,
eissam blanc, sarrat dins lo brusc de la nuech.
derant de cheire, derant de montar coma creissent,
derant de devenir pan, dedins la mait del cèl
çò que èra aquesta nèu que me chei dedins
la bocha e me brusa de freit?
çò que èrem nos derant? derant la nèu...
derant lo glaç... derant l'aiga... derant la charn..
derant la nuèit... oloc, ombra de tèrra, polsiera
perdua dedins la Polsinhaa... o desnò... Paraules,
paraules ren diches,
paraules de mil ans pas mai salhies al solelh
paraules restaas jalaas subre i labres di calinhaires.
L'aventura vòu qu'a aqueste festenau poetic i aguèsse tanben la trobairitz
israeliana Tal Nitzan. Una votz engatjada contra tota la crudelitat dau mond,
una consciéncia escorjada, sagnosa, vibranta, dins un linge cadavret de femneta
dau peu rossèl coma las encantadas, pèl tota blanquinosa, larga boca, uòlhs
tragics. « A aquel moment, ditz dins un poèma, mon còs se
devesís en enemics sens nombre ». E Claudio aviá escrich un poèma a
son onor sens la conóisser. Es « l’Autra Armada ».
- Mas la conoisse ieu, faguère a Claudio, imagina-te qu’es aicí. E te la
vau presentar.
Moment pertocant que ben talament. Cerquère Tal e au cap d’un brieu la
trobère. E li diguère que li voliái presentar un poèta afogat cap e tot per son
òbra.
M'atrobère a taula mai d'un còp amb Tal. Èra perfumada coma una flor. Li
parlave d'aquel sosprenent rescontre amb Claudio, lo poèta cosmic qu'enclau
dins son dire la nèu e la nuòch dels sèrres e dels còrs. "It was a
shock !!" disiá, encara trebolada e risenta. E me demandava:
- E l'avètz legit lo poèma? Cossí es?
- Flame, li rebecave.
- Pòde pas lo legir, me lo farai revirar.
Claudio n'aviá fach una polida brocadureta amb revirada italiana e
francesa. De segur, Tal s'o fariá revirar. Èra un poèma dins lo biais de
Claudio, deslargant coma una miugrana embolnada tota la mirgalhadura de
l'estranhesa dau verai, dins son incomprensibilitat fonsa. Amb de frasas
incantatòrias de fachilhièr. Dichas a la chut chut. De frasas pastant de
languiment e de sentidas montanhòlas una pintura inacabada, immensa
d'estonament.
Escotère mai Tal Nitzan dins lo tantòst e me dediquèt son libre. Libre
brutlant. Cossí escriure de poèmas d'amor dins l'Orient en flamas? Tota flama
sa paraula, flamas tanben sa cabeladura e son agach. Lingeta e menudeta tota en
vibracion tragica, tota tibada d'espèr treslusent. Un verd entrevescament de
linhas sus son espatla nusa. E quand parla de son cat descriu lo suplic
saurinèl de sos uòlhs fendilhats.
Claudio clavèt lo festenau, declamant en scèna au mitan d’una tièira
d’autres son polit tèxt de las brisòlas. Lo revese, èra una scèna de sòmi. »
E se veguèrem puòi mai d’un còp. Èstre amb el èra un encantament. Als
acamps d’Ostana ont los occitans de las valadas italianas prèmian los escrivans
de lengas minoradas èra de segur de la fèsta, freula siloeta de montanhòl de
l’agach linde coma los orizonts ennevats. E de la paraula rara. E pasmens de
temps en temps davant un veire o una cervesa aviam de longas discutidas ont
rebastissiam lo mond. Un mond de lutz. Ont èra aquel Empèri de l’Ombra ? Dins
sos tèxtes de segur, tant enigmatics coma poderoses, marcats dau sagèl de la negror,
una negror que dardalha pasmens una lutz esbarluganta : « Ara non
vei lusir solelh, e chamino dins aquestes ombres e i miei pas mueren dins lo
cementeri esclardat de la nèu. Aquí seitat sus la mia tomba i sies »[1].
Mas retròbe tanben amb emocion aquela frasa que m’escriguèt : « La
poesia es quarcòsa que nos arriba sabèm ren d’onte e alara la cal ramendar
pròpi coralament ». Un art poetic coma un eretatge que me laissèt en
dedicàcia de « l’Autra Armada ».
De qu’a volgut dire per « ramendar » ? I vese
l’italian « rimendare » : pedaçar, adobar… Aitanben me maine que
los diccionaris pòrtan l’occitan remendar qu’a aquel sens. E de segur
aquela evidéncia: la poesia es un giscle de lutz que te visita, vengut d’endacòm
mai, digús sap pas d’ont, e la cau aculir au sieu. E l’amanhagar. Mercé car
Claudio de nos o aver ensenhat.
Retorn a la pagina de l'autor
Retorn a l'ensenhador de la literatura
montpelhieirenca d'òc
Retorn a
l'ensenhador de la literatura dau sègle XX-XXI
Retorn
a l'ensenhador generau