SECCION 
SECCION
DE LENGA D’OC
DEL PEN-CLUB INTERNACIONAL
LOS RENDUTS COMPTES DELS ACAMPS
ACAMP d'Agen 21-22 de Mai 2011
Una guinhada dels ainats en arribant a aquel acamp. Sus
lo camin, a l'asard d'un arrèst a Castèlnòu d'Ari, rescontre pertocant dau
grand poèta lauragués qu'interrèron drech dins son cròs e que cantèt
"l'Albeto", en vèrses de fuòc. E puòi Agen. Qu'aquí es ela qu'aviam
vista d'en primièr, en arribant, au mitan de la plaça: l'estatua de Gensemin.
Lo poèta de bronze sus son pedestal alandava la man cap a Garona. A tres passes
se mòstra l'endrech ont fasiá de perruquièr, una placa es visada aquí per o
rapelar. Mistral venguèt aicí en 1878 e i declamèt una òda en l’onor d'aquel
qu’èra estat son ainat e qu'aviá anonciat lo reviscòl de las letras d'òc.
Aquel tèxt que de segur es pas un dels pus grands de Mistral mas qu'a un interés
afectiu e istoric se pòt legir dins « lis
Isclo d’Or » :
Ardènt, lusènt, e poupulàri,
Demandant soulamen la glòri pèr salàri,
Disié Mous Soubenis, Lous Frais bessous, Alàri,
L'Abuglo de Castèl-Culié;
E, pietadouso vo risènto,
Sa voues, dins Françouneto o Maltro l'innoucènto,
Fasié di cor ço que voulié.
L'aculhença dels amics ageneses siaguèt un encantament. Èrem pas una gròssa tropelada, mas de segur, ne caudrà far un autre en riba de Garona, ont poirem tornar mai gausir d'una Genseminada, se sbètz pas çò qu'es perdètz quicòm. Nautres per dobrir l'acamp aguèrem l'astre de ne seguir una, flama, alestidfa per l'amic Alari. Participèt a l'acamp tanben nòstre amic Cristian Rapin, fin prosator de lenga nòstre e inabenable autor d'un immens lexic francés-occitan preciós que non sai.
Saludèrem a aquesta ocasion, tanben, l'espelison dau diccionari de Josiana Ubaud, un eveniment que Cristian Rapin balncèt pas a qualificar de mai important en lexicografia occitana dempuòi lo diccionari d'Alibèrt.
1. Rapòrt: ont ne sèm del renàisser?
Avèm refach lo torn de la situacion actuala, rementant l'istòria recenta: refondacion de la seccion d'òc dau PEN en 2008 dins l'estrambòrd, acamps ont abolegàvem tota mena d'idèas, e puòi contactes amb l'organizacion maire. E aquí, docha de glaç, nos assabentèron que l'abséncia duradissa de nòstre grop als acamps aviá fach concluire qu'aviam disparegut. E òc. E donc nos cal en Setembre de 2011 tornar presentar una candidatura davant l'AG internacionala. Res nos afortís pas que serem reintegrats, que nòstra disparicion recenta es pas una mòstra de vitalitat ni de seriós, e qu'al PEN se làguian d'aver antau un bèl quarantenat de centres fantaumas. D'un cèrt biais nautres tanben ne sèm un. Mas ara nos sèm fach conóisser dels centres francés, eslovèn, alemand, catalan, quebequés, basco, portugués, italian soïs, oigor, etc... e cadun vei a bèles uèlhs vesents nòstre retorn amb simpatia. Totes nos sostendràn. Aquí çò que nos escriu Emile Martel lo president del PEN del Quebec: "C'est bien vrai que vous, le Centre PEN de langue d'Oc, revenez et que, comme l'a fait remarquer John, il y a des dizaines de centres dont on peut dire qu'ils ne viennent ni ne reviennent. Mais vous vous êtes franchement inscrit, en venant à Girona, dans l'action du PEN et vous avez été vu et connu. Je suppose que vous serez reconnu à Belgrade et la cérémonie du retour sera alors consommée. "
Es pas lo moment de s'aconsomir, mas podèm rasonablament pensar de capitar aqueste estiu, e me sembla qu'aquò es fòrça important per l'avenir de la cultura d'òc: visibilitat internacionala de nòstra existéncia, mai de pes per las revindicacions culturalas, riquesa dels escambis amb d'escriveires del mond entièr que nos alargaràn d'orizonts culturals a la pagèla del mond...
2. Bilanç de l'acamp del PEN a Girona
A l'acamp de Girona del grop del PEN sus los dreches las lengas minoritàrias (Catalans, Quebequeses, Bascos, Amazighs, Oigors... e nautres!) èrem presents. E me soi pas fach manca de prene la paraula per indicar qu'èrem vius, que ressortissiam d'un traucàs de desesperança ont benlèu aviam mancat de nos avalir, mas que ara i aviá una butada larga d'interés, un lectorat que s'espandissiá, l'inscripcion dins la constitucion, la lei del Senat empachant ara que s'interdiguèsson las pancartas en òc, 25000 personas que desfilèron a Carcassona, etc...
De notar, adonc, l'aculhença vertadièirament corala de nòstre retorn per los autres PENs.
Aquel acamp, dins un biais, èra istoric, que s'i es finalizada l'elaboracion de la Declaracion del PEN per l'aparament de la diversitat linguistica .
En discutiguent amb los presents, se nosèron naturalament de projèctes de collaboracion e d'afrairament amb las autras lengas monoritàrias. Aquel grop tematic suls dreches linguistics es un d'aqueles ont los occitans an mai naturalament lor plaça, nos i sèm mostrats, i sèm en cò nòstre, ne devèm venir un dels pilars. Li podèm donar una autra dimension de cèrcle de frairetat e d'escambis entre lengas minorizadas, n'organizant benlèu d'acamps dins l'avenidor... Avèm tant a aprene dels pòbles minorizats fraires, e nautres lor podèm tanben portar quicòm.
3. Acamp de Belgrade en Setembre de 2011
Serà lo picar de la dalha. I deurem presentar nòstra candidatura. Per totes los membres del PEN qu'avèm costejats sèm benvenguts. Mas caudrà explicar perqué après nos èstre calats pensam ara que nòstra represa de paraula serà duradissa. Lo president del PEN a un ostalon en Provença e m'a fisat que la cultura d'òc dins son vilatjon es pas pus vesedoira enluòc. E que pensava en tota bòna fe que lo silenci del PEN club occitan significava tot simplament qu'aviam finit per èsser definitivament escafats de l'istòria. Una lenga mòrta de mai.
Anam ensajar de mostrar lo contrari: una lenga escafada de la societat mas practicada dins d'isclons de resisténcia comols de vivacitat. E ara portada per una literatura reforfanta de vitalitat e qu'a - causa nòva - un lectorat que s'espandís.
Çò segur es que sèm pas rebufats. Mas se
sèm jutjats pas pro viables, poiriam demorar un grop "associat al
PEN" sens estatut de "centre" vertadièr quauques annadas lo
temps de provar nòstra vertadièira credibilitat. Crenti un pauc aquel scenari,
que riscariá de demotivar lo rodelet que sèm, que ja sa fe trantalheja de
còps un pauc...
4. Revision del règlament interior per conformitat amb los principis generals dau PEN
Un prètzfach central èra de remanejar lo règlament interior per lo faire dintrar d'a fons dins la règa del règlament del PEN. Teoricament auriam degut cambiar los Estatuts, mas aquò èra perilhós, avèm mai estimat aver d'estatuts pauc precises e metre d'apondons dins lo règlament interior.
Es çò que fasèm. Aquí donc lo RI modificat per aquesta assemblada (annèxe 1), e que ne farem estat dins nòstra candidatura. Estent qu'es pas qu'un RI, de segur de ponchs ne pòdon èsser melhorats a una AG venenta se d'unes n'an lo voler.
Coma es un document interior a nòstra associacion, e que nòstra lenga es desenant dins la constitucion, nos a semblat natural de l'escriure en lenga d'òc.
5. Sondatge sus la situacion e l'imatge de la lenga d'òc
Per respondre sus l'estat de nòstra cultura fasèm estat d'enquistas un pauc ancianas ja, e puòi de las recentas avançadas de la constitucion francesa... mas voldriam aver una fotografia de l'Occitania vista per los escrivans occitans en 2011. Per aiçò alestissèm un sondatge qu'a pas res de limitatiu, e qu'aimariái de ne far la sintèsi d'aquí Setembre per ne far estat davant lo PEN Internacional en vòstre nom de totes e non pas simplament de las representacions personalas que pòdi me faire d'aquò.
6. Las revistas
Quora diguèrem als representants dels autres PENs qu'aviam 3 revistas literàrias panoccitanas (Òc, Reclams Gai Saber), aquò impressionèt. Per una cultura minorizada aquò's excepcional. Aquò's donc un tesaur que nos caudrà aparar tant e mai e far fruchar.
Doas d'aquelas revistas son en trin de mudar, lo comitat es en trin de se remanejar: Òc e Gai Saber. Totas tres an de problèmas financièrs (aquò's cronic al nòstre) mas tanben se planhisson de pas recebre pro de copia. Los escrivans son invitats a i collaborar e a i far collaborar los que conóisson. E de segur a s'i abonar e a far abonar lo mond.
Se pòt desirar una sinergia entre aquelas
tres revistas que son complementàrias. Se los escrivans escàmbian mai entre
eles, se legisson, escrivon de criticas, las revistas pòdon i jogar un ròtle
important. Amòr a aquel escambi la matèria creisserà e la qualitat de las
revistas tanben.
7. Divèrses
Gèli Granda pausa la question dels Drechs d'autor e de l'interés que i auriá (o que i auriá pas) pels escrivans d'òc a aderir a la Societat de las Gents de Letras. Se vai assabentar aquí dessús e nos alestirà un dorsièr sus aquela problematica.
Gèli Granda pausa tanben la question d'un biais sople e aisit de comnicar, en faguent de reunions telefonicas o electronicas (facebook/skype/MSN, autras). Aquí tanben cal far avançar las proposicions e causir un supòrt. Lo sit, qu'a pas encara aquesit una estampadura "professionala", deuriá permetre aquel fonccionament jos forma de "chat" o / e de forum.
Pèire Pessamessa insistís, e totes sèm d'acòrdi amb el de tot segur, sus l'importància de far un catalòg de tot çò que s'es estampat en lenga d'òc en 2010, per amesurar la vitalitat de nòstra cultura. Farem circular lo mes que ven una lista provisòria que poiretz enriquesir!
*
ANNEXE 1: LO REGLAMENT INTERIOR ALESTIT A AGEN
Règlament interior
Preambul
Lo règlament interior a per tòca de precisar los estatuts de l'associacion " Seccion de Lenga d'Òc dels PEN Clubs Internacionals " que son sèti es 14 Baloard Rabelais a Montpelhièr e que son objècte es d'acampar los escrivans de lenga d'òc per establir de relacions entre eles e los escrivans d'autras lengas e de facilitar los escambis recipròcs entre la literatura d'òc e las autras literaturas. Cal afortir que tota l'accion d'aquela associacion se farà en tot punt en conformitat amb las tòcas e la carta del PEN-club Internacional.
Aqueste règlament interior es transmés a totes los sòcis e mai a cada novèl aderent.
Títol I - Membres
Article 1èr : Composicion
L'association " Seccion de Lenga d'Òc dels PEN Clubs Internacionals " es compausada d'aquela mena de personas :
Membres actius : totes los e las qu'an una activitat d'escrivans, de traductors, e mai los autors de tèxtes de creacion en general (jornalistas, paraulièrs...)
Los membres benfactors son de personas que se marcan per una soscripcion annala representant al mens cinc còps l'escotison dels membres actius.
Los partenaris del PEN son totas las personas que
trabalhan dins lo domèni de la creacion e de la matèria occitanas, dins de
lengas autras que l'Occitan, e quina que siá lor nacionalitat.
Títol II : Fonccionament de l'associacion
Article 2 Lo consèlh d'administracion
Per precisar l'article 9 dels estatuts de l'associacion, lo conselh d'administracion a per tòca d'organizar lo trabalh, de precisar las datas d'amassadas e d'elegir lo burèu. Sas decisions son presas per votacion e dins un èime lo mai possible consensual. Lo vòte se farà preferentament en preséncia dels votants mas se pòt far tanben per messatge electronic.
Article 3 Lo burèu
Per precisar l'article 9 dels estatuts de l'associacion, lo burèu a per tòca de representar l'associacion als acamps internacionals del PEN e de convocar lo consèlh d'administracion.
Un membre del burèu se pòt pas representar mai de tres còps per la meteissa carga, alevat que lo consèlh d'administracion votèsse una derogacion e li permetèsse de se tornar presentar.
Article 4 Assemblada generala
Per precisar l'article 11 per que l'Assemblada generala siá valida cal que i sián representats en persona o per procuracion (manescricha o electronica) al mens dos terç dels qu'an pagat l'escotison de l'annada.
La votacion se fa a la man e en cas de demanda d'un
participant se fa a bulletin secrèt.
Article 5 Modificacion del règlament interior
Lo règlament interior pòt èstre modificat après demanda formulada per escrich o per via electronica per un o mantuns membres qu'a regularament pagat son escotison. La modificacion se fa en assemblada generala per votacion.
Article 6 Resolucion de las contèstas e exclusion d'un membre
Per resòlver las contèstas o exclure un membre la procedura que seguís deurà èstre complida : a) un avertiment escrich oficial del comitat d'administracion b) l'examen de la situacion dins un acamp del comitat d'administracion ; c) decision presa per votacion. Aquela decision dau comitat d'administracion a vocacion a clavar oficialament la contèsta.
Article 7 Dissolucion de l'Associacion, mesa en sòm o reviudament d'aicesta
Se la decision de dissolucion, de mesa en sòm o de reviudament es prepausada a l'Assemblada Generala, lo burèu deu contactar las instàncias internacionalas del PEN per evocar la question e se concertar amb el sus sas modalitats. La decision finala serà presa puèi en Assemblada segon l'article 14 dels estatuts.
Fach a AGEN, Acampada de la Seccion de Lenga d'Òc dels PEN Clubs Internacionals lo 21-22 de Mai de 2011
*
ANNEXE 2 : LO QUESTIONARI ADREIÇAT ALS ESCRIVANS D'ÒC
PER FAR UN ESTAT DELS LUÒCS DE NÒSTRA CULTURA EN 2011 TALA QUE LA VESON
1) Precisatz vòstre airal (localizacion, ciutadin/rural)
2) Quanas rasons vesètz per aparar la lenga d'òc en 2011
3) Segon vòstra percepcion la plaça de l'occitan parlat dins la societat a
montat / demenit (nòta de 0 a 20, 10 estent neutre, zerò l'avaliment, 20 la
pojada trionfanta cap au treslús). Dins vòstre airal quane percentatge de la
populacion comprenon la lenga? Quant son que pòdon la parlar?
4) Cossí vesètz l'articulacion de la lenga escricha e de la lenga orala (ex:
l'escrich revèrta l'oral, es diferent e se noirís d'el, la lenga escricha es
la sola forma viventa actuala d'occitan, etc...)
5) Vesètz la lenga contunhar de recuolar cap e tot o vesètz de signes de
retorn de la lenga dins de practicas novèlas (nòta de 0 a 20): detalhar quanas
practicas
6) Pensatz que çò que s'escriu en òc a de legeires? Pensatz que lo lectorat
occitan creis o demenís (nòta de 0 a 20)?
7) La cultura d'oc: dins vòstre airal es percebuda positivament/negativament/ignorada
(nòta de 0 a 20)
8) Vesètz d'iniciativas localas o panoccitanas que vos semblan ajudar a far
respelir lenga e cultura d'òc?