Quora la poësia s'endeven amb la fotografia : una traucada cap a l'en delai de l'image.

Sai que benlèu cresiatz de lo conóisser, aquel païs. Sens mistèri, de tot segur. La lutz sens sospresa d'un sorelh sempitèrne, la patz docinosa dels calabruns, la serenitat de la mar aplantada, miralh d'oblit, ont se nègan los sègles. Aitanben tot aquò es verai. Mas es pas que la susfàcia dau verai, lo mirament enganador de l'aparéncia. E cau pojar detràs. Per ne prene la pagèla cau dobrir las paginas que seguisson. Lo païs d'òc, lo que sabètz, lo de cada jorn, dos fotografs l'an revisitat. E l'evidéncia que trobaretz pas sus ges de desplegant toristic es aquí : tot i es mistèri, angoissa, abséncia dolorosa, set. Tot lo rebors de l'image oficiau. Res de segur ont poguèssetz pausar vòstre pè. Molièiras palunencas, cairissas e cavanhasses escalabroses. Miratz aqueles cèls tròp blaus, anonciaires d'auristres. E la nèbla. E los ròcs tròp aspres. E las muralhas, desgrunadas, mirament de desespèr sens mesura. E la bruèlha, brutala, tròp crudèlament verda. Arronzes, salièges. La fotografia o fai veire a bèles uòlhs vesents. E sus de qué se dobrís aquela grand fendascla d'angoissa qu'estrifa lo semblant de serenitat que cresiam de veire? La respònsa s'entrevei dins lo tèxt que fai fàcia a las fotografias: se dobrís sus l'imaginari carrejat per la lenga d'òc. Aquel meravelhós instrument de poësia distillat per los mil ans de vida apassionada e tragica d'aqueles que nos l'an gaubejada. Poètas, chivalièrs, reis, aventurièrs barròcs, amorosas subrebèlas, païsans, gardaires de bèstias: mil ans de vida bartassièira e tanben de literatura sabenta. Sempre en rara dels camins balisats: es aiçò que fai sa singularitat. E que fai dintrar la lenga d'òc, tota nòva, tota beluguejanta, au lindau dau tresen millenari. Au mitan de las vièlhas lengas dessanfloradas, assecadas, vojadas de son sens, ela se pausa en otís literari idealament plegadís, ric d'aver explorat tant de marginas, d'aver dichas tant de causas que se serián pas jamai degudas dire. Los poètas dau sègle XXI, los d'aqueste reculh, ne pòrtan la pròva amb gaubi: l'image es au còr dau dire d'òc. Es un lengatge que carreja las sentidas, que met en fèsta los cinc sens. E los uòlhs son pas lo darrièrs a i èsser a la fèsta. Coma amb la fotò. Mas aitanben l'image i es pas solament image, es plonjada esperduda dins un infinit d'estranhesa, dins lo desavi sens escapa, dins l'alhors. Coma lo païs que nos fan campejar las fotografias. Païs avastat cap a un endevenidor ont la lenga d'òc a tot a dire, e aquò's pas que lo començament de l'aventura. Los dos fotografs, autors dau reculh, o an sentit amb sa fina sensibilitat de mestieiraus de l'image. Avesats a metre en relèu lo mistèri enveirent rescondut au fons dau visible. Es per aiçò que nos convidan, non pas a mirar a rèire, non pas tanpauc a escafar l'eretatge dels sègles, aquel bèu palais de cristal de la lenga que tant de gents an volgut e vòlon encar brigalhar - nani, tot lo rebors. Nos convidan a caminar. Au travèrs de l'image, detràs l'image, devèrs aquel estranh païs de fadariá que nos lo fan entreveire, inaccessible e pròche. Que sabèm escurament que ne sèm ciutadans, au fons de las sèlvas de nòstre inconscient, nautres totes, occitans de naissença o d'adopcion. E a caminar, tanben, cap a l'endevenidor, rics d'aquela meravelhosa aisina d'escritura que nos an fargada dètz sègles de literatura occitana.

Retorn a l'ensenhador de la literatura montpelhieirenca d'òc
Retorn a l'ensenhador de la literatura dau sègle XX
Retorn a l'ensenhador generau