Joan-Pau Creissac: CORRESPONDENCIA
Joan-Pau Creissac: Correspondéncia. Poëmas, Federop-Jorn, Mussidan e Montpelhièr, 1988. (Critica per JFB pareguda dins "Oc").
Un pichon libre de pròsas estampat mai qu'artisanalament per las edicions Tarabusta, en mitan estudiant, avián fach conoisser Joan-Pau Creissac en 1981. De pròsas dins "Oc" d'aquel temps avián tanben retengut l'atencion. Me rapèle d'un tèxt titolat "lo Cafè" qu'aviá fòrça agradat a l'amic Manciet - aquel que passèt pas jamai per un critic complasent e que se geinèt pas jamai per dire a d'autres "soyez plutôt maçon..." Aguère l'escasença de saludar dins una critica d'aquel temps un biais puslèu remirable d'agantar la frasa e de ne far un otís nòu de descripcion dau quotidian, tot pastat d'emocion. An passat las annadas. Creissac es coma nautres totes. Sens luòc d'expression, sens legeires, sens edicions, de qué servís d'ennegresir de papièr? Ont nos mena d'escriure en Oc quand sèm nascuts après 1950? La senhatura de Joan-Pau Creissac s'entrevesiá pasmens d'aquí d'alai: Jorn, Talvèra, tot còp Oc tanben... Mas la promessa d'un mèstre prosator entrevist en aquel bèl an de Dieu de 1981, demorava encara dins los caulets. Tota una generacion, verai, n'es au meteis ponch, mai o mens.
Uòi i a de nòu. Joan Pau estampa un polit libre de poëmas dins la novèla colleccion "Jorn". La poësia d'aquel libre es dins la vena de las pròsas d'un cop èra. Lo poëta fai mòstra d'un gaubi inimitable per bastir amb tres mots prosaïcs dau terraire tot un espaci de vida que fai doçament soscar. L'emocion es essencialament visuala, per pichons tòcs. Coma un píntor intimista. Los sòns, las musicas tanben. Una prumièira lectura, tot cola coma d'aiga linda, res vos demòra pas en travèrs de la garganta. Tot es leugièr, linde, un pauc trist. Malanconiós puslèu, deuriái dire. Mas tornatz o legir un segond còp, tot pren un autre relèu, los mots umils, cadun a sa plaça, sens ges d'ensag d'artifici. Enclausisson doçament. Marcan las confinhas coralas d'un pichon espaci de vida pertocanta e d'emocion clarinèla. Au mitan dau libre i a doas pichonas pèças que fòrman un ensèms titolat "Vinhas" qu'es deliciós.
Incontestablament, Creissac sap escriure l'occitan, amb justesa e elegància.
Caudriá pas que s'arrèste aquí. E aquela demostracion d'estilista biaissut nos fai languir Creissac prosator. Que puòi, aquelas pichonas bofiòlas de vida conquistadas sus lo grand silenci, las uflariá, las fariá petar de son subrepés de preséncia, ne fariá un grand rajal espés de vidas e de passions e de sòmis e d'espèrs entretustats, enrabalats a galaup dins la foliá dau sègle. D'aqueste o d'un autre. Es coma aquò que sentisse aquelas "Correspondéncias": lo retorn de Creissac. Pas un acabament, ni un perlongament. Puslèu una començança. Legissètz, assaboratz doçament:
serena masca danças dins l'auba
ton crit restontís en resson dins las combas
...
los images dels òmes absents
se prèissan coma una mar.
Aquela mar, i vodriam navegar, legeires ravits, dins un vast edifici d'escritura en lenga nòstra, pastat d'aquela lutz requista que sol, Joan-Pau Creissac n'a lo secrèt.
Retorn a l'ensenhador de la
literatura montpelhieirenca d'òc
Retorn a la pagina de
Joan-Frederic Brun
Retorn a la pagina de Joan-Pau Creissac
Retorn a l'ensenhador de la
literatura dau sègle XX-XXI
Retorn
a l'ensenhador generau